Chỉ số AFP trong máu có vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và theo dõi nhiều bệnh lý, đặc biệt là ung thư gan và các bất thường ở thai nhi. Vậy AFP là gì? Khi nào cần thực hiện? Làm thế nào để giảm chỉ số AFP? Bài viết dưới đây của Đất Việt Medical sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chỉ số AFP và ý nghĩa của nó đối với sức khỏe.

Đọc thêm:

• Thông tin sức khỏe cần biết: xét nghiệm huyết học MCV là gì?
• Giải thích quy trình xét nghiệm máu bằng máy huyết học
• CK-MB là xét nghiệm gì? Chỉ số CK-MB bình thường là bao nhiêu? 

Chỉ số AFP trong máu là gì? Vai trò gì?

AFP là gì? AFP (Alpha-fetoprotein) là một loại protein do gan và túi noãn hoàng của thai nhi tạo ra. Ở người trưởng thành khỏe mạnh, chỉ số AFP thường rất thấp. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt như phụ nữ mang thai hoặc người mắc bệnh gan, mức AFP có thể tăng cao.

AFP đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi sự phát triển của thai nhi và hỗ trợ chẩn đoán các bệnh lý nguy hiểm. Cụ thể:

• Trong sản khoa, xét nghiệm AFP giúp phát hiện các bất thường bẩm sinh ở thai nhi, như dị tật ống thần kinh hoặc hội chứng Down.
• Trong chẩn đoán ung thư, AFP là một dấu ấn sinh học hỗ trợ phát hiện và theo dõi ung thư gan nguyên phát, ung thư tinh hoàn và ung thư buồng trứng.
• Trong theo dõi bệnh gan, AFP có thể tăng ở bệnh nhân mắc viêm gan mạn tính hoặc xơ gan, giúp bác sĩ đánh giá nguy cơ tiến triển thành ung thư gan.

Khi nào cần thực hiện xét nghiệm chỉ số AFP trong máu?

 

Xét nghiệm AFP thường được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Nghi ngờ ung thư gan hoặc ung thư tế bào mầm (như ung thư tinh hoàn, buồng trứng).
• Theo dõi hiệu quả điều trị ung thư ở bệnh nhân đã được chẩn đoán và điều trị trước đó.
• Bệnh nhân có triệu chứng bất thường như sờ thấy khối u vùng bụng hoặc có kết quả chẩn đoán hình ảnh nghi ngờ.
• Những người có nguy cơ cao mắc ung thư gan, đặc biệt là bệnh nhân xơ gan hoặc viêm gan B, C mạn tính.
• Phụ nữ mang thai cần kiểm tra AFP để phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh ở thai nhi.
• Người có tiền sử ung thư gan cần xét nghiệm AFP để phát hiện sớm nguy cơ tái phát.

Xét nghiệm AFP là một công cụ hữu ích trong việc sàng lọc và theo dõi nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao nêu trên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để thực hiện xét nghiệm kịp thời.

Chỉ số AFP trong máu bao nhiêu là bình thường?

 

Vậy chỉ số AFP máu như thế nào là bình thường? Ở người khỏe mạnh, mức AFP dao động từ 0 - 40 ng/mL. Nếu AFP trong ngưỡng này, thường không có nguy cơ bệnh lý đáng lo ngại. Tuy nhiên, đối với phụ nữ mang thai, AFP có thể tăng do sự phát triển của thai nhi, mà không nhất thiết là dấu hiệu bệnh tật.

Khi nào AFP đáng lo ngại? Nếu AFP vượt quá 40 ng/mL, đặc biệt trên 300 ng/mL, có thể liên quan đến ung thư gan, ung thư tế bào mầm hoặc các bệnh lý nghiêm trọng khác. Ở phụ nữ mang thai, mức AFP quá cao hoặc quá thấp có thể phản ánh nguy cơ dị tật bẩm sinh như hội chứng Down hoặc tật nứt đốt sống. Vì vậy, khi chỉ số này bất thường, cần kết hợp với các xét nghiệm khác để xác định nguyên nhân chính xác.

>>> Những chức năng nổi bật của máy phân tích huyết học Z3

Phương pháp chẩn đoán chỉ số AFP trong máu tăng

Việc chẩn đoán AFP tăng cao cần sự kết hợp của nhiều phương pháp để xác định nguyên nhân cụ thể. Dưới đây là một số phương pháp mà bác sĩ chuyên môn thường chỉ định:

1. Xét nghiệm miễn dịch

Xét nghiệm AFP là một dạng xét nghiệm miễn dịch nhằm đo nồng độ AFP trong máu. Ngoài ra, một số xét nghiệm nâng cao như AFP-L3 hoặc PIVKA II có thể giúp đánh giá nguy cơ ung thư gan với độ chính xác cao hơn.

2. Xét nghiệm huyết học và sinh hóa

 

Các chỉ số huyết học và sinh hóa cũng giúp phát hiện bất thường liên quan đến AFP cao, đặc biệt trong bệnh lý gan:

• Bilirubin tăng do suy giảm chức năng gan.
• Huyết sắc tố, hồng cầu, tiểu cầu giảm khi có tổn thương gan nặng.
• Glucose huyết thấp có thể gặp ở bệnh nhân ung thư gan.
• Men gan (ALT, AST) tăng vừa phải, phản ánh tổn thương gan.
• Albumin, Protein giảm, rối loạn đông máu trong các bệnh lý gan nặng.

Việc đánh giá AFP kết hợp với các chỉ số trên giúp bác sĩ có cái nhìn tổng thể về tình trạng gan. Để xét nghiệm huyết học và sinh hóa với kết quả chính xác, phòng khám có thể tham khảo máy xét nghiệm huyết học Zybio và máy phân tích sinh hóa Zybio đạt tiêu chuẩn châu Âu, được Đất Việt Medical phân phối chính hãng. Liên hệ ngay hotline 0901.333.689 để được tư vấn những sản phẩm này.

3. Chẩn đoán hình ảnh

Phương pháp chẩn đoán hình ảnh giúp xác định tổn thương gan, kích thước và vị trí khối u. Những phương pháp chẩn đoán hình ảnh thông dụng là:

• Siêu âm gan: Phát hiện khối u >1 cm, đánh giá tổn thương gan.
• Chụp CT: Cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc gan, đặc biệt với khối u trên 1 cm.
• Chụp MRI gan: Xác định bản chất khối u, mức độ xâm lấn.
• Chụp động mạch gan chọn lọc: Đánh giá thay đổi mạch máu do khối u.
• Sinh thiết gan: Lấy mẫu mô để xác định ung thư gan chính xác.

Làm thế nào để giảm chỉ số AFP trong máu?

 

Việc giảm AFP phụ thuộc vào nguyên nhân gây tăng chỉ số này. Nếu do bệnh lý ác tính, cần điều trị theo phác đồ của bác sĩ. Tuy nhiên, nếu AFP tăng do các yếu tố khác, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Duy trì chế độ ăn lành mạnh: Tăng cường rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu dinh dưỡng; hạn chế đồ chiên rán, chất béo bão hòa.
• Tập thể dục đều đặn: Giúp cải thiện chức năng gan, hỗ trợ quá trình thải độc.
• Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại: Hạn chế bia rượu, thuốc lá, môi trường ô nhiễm để bảo vệ gan.
• Điều trị bệnh lý gan: Nếu AFP tăng do viêm gan, xơ gan, cần điều trị sớm để tránh diễn tiến thành ung thư gan.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Giúp phát hiện sớm các bất thường về gan và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Như vậy, chỉ số AFP trong máu có thể giúp đánh giá nguy cơ ung thư gan và một số bệnh lý khác. Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác, cần kết hợp với các phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh. Đối với các phòng khám cần trang bị máy xét nghiệm huyết học và sinh hóa chất lượng cao, hãy liên hệ Đất Việt Medical - đơn vị phân phối chính hãng các dòng máy Zybio theo hotline 0901.333.689 để được tư vấn chi tiết.