Xét nghiệm men gan là một trong những xét nghiệm sinh hóa phổ biến khi đi khám sức khỏe. Trong đó có ba chỉ số xét nghiệm men gan quan trọng là ALT, AST và GGT. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về chỉ số ALT, xem xét chỉ số ALT bao nhiêu là nguy hiểm và thời điểm cần xét nghiệm chỉ số này. 

Chỉ số ALT là gì? Biết được bệnh gì?

Gan là cơ quan quan trọng trong cơ thể, chịu trách nhiệm cho nhiều chức năng thiết yếu như chuyển hóa chất dinh dưỡng, sản xuất protein và thải độc tố. Để đánh giá chức năng gan, các xét nghiệm sinh hóa men gan thường được sử dụng. Trong đó, ba chỉ số quan trọng là ALT (Alanine Aminotransferase hay SGPT), AST (Aspartate Aminotransferase hay SGOT) và GGT (Gamma-Glutamyl Transferase). Mỗi chỉ số đều cung cấp thông tin quan trọng về tình trạng sức khỏe gan và cơ thể.

Chỉ số ALT là một enzyme được tìm thấy chủ yếu trong gan. Enzyme này giúp chuyển hóa các axit amin, cần thiết cho quá trình sản xuất năng lượng. Khi tế bào gan bị tổn thương hoặc viêm, ALT được giải phóng vào máu, dẫn đến tăng nồng độ ALT trong máu. Vì vậy, chỉ số ALT được sử dụng như một dấu hiệu để đánh giá mức độ tổn thương gan.

Xét nghiệm ALT thường được thực hiện thông qua xét nghiệm sinh hóa máu. Bác sĩ sẽ lấy mẫu máu từ tĩnh mạch, sau đó phân tích nồng độ ALT trong phòng thí nghiệm. Mức ALT bình thường trong máu thường dao động từ 7 đến 56 đơn vị mỗi lít (U/L). Tuy nhiên, chỉ số này có thể thay đổi tùy thuộc vào phòng thí nghiệm và phương pháp đo lường. Mức ALT cao hơn bình thường có thể chỉ ra nhiều vấn đề sức khỏe liên quan đến gan như viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan và thậm chí ung thư gan.

Xem thêm:

• Xét nghiệm máu tổng quát gồm những gì? Mất bao lâu thì có kết quả?
• Bị tiêu chảy nên ăn gì? Lời khuyên từ bác sĩ chuyên môn
• Viêm mũi dị ứng uống thuốc gì? Thông tin về các thuốc chữa viêm mũi dị ứng tốt nhất

Việc kiểm tra chỉ số ALT không chỉ giúp phát hiện sớm các bệnh lý về gan mà còn giúp theo dõi sự tiến triển của bệnh và hiệu quả điều trị bệnh. Ví dụ, ở bệnh nhân viêm gan mạn tính, xét nghiệm ALT được sử dụng để theo dõi tình trạng viêm gan và đánh giá hiệu quả của các liệu pháp điều trị. Ngoài ra, xét nghiệm ALT cũng có thể được sử dụng trong việc tầm soát các bệnh lý gan ở những người có nguy cơ cao, như người lạm dụng rượu bia, người thừa cân, hoặc người có tiền sử gia đình mắc bệnh gan.

Như vậy, chỉ số ALT là một công cụ quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe gan. Qua xét nghiệm ALT, bác sĩ có thể phát hiện sớm các bệnh lý gan, theo dõi tiến triển bệnh và điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp, giúp bảo vệ và duy trì chức năng gan khỏe mạnh.

Chỉ số ALT bao nhiêu là nguy hiểm?

Nồng độ ALT trong máu có thể phản ánh tình trạng tổn thương hoặc viêm gan. Để hiểu rõ mức độ nguy hiểm của chỉ số ALT, chúng ta cần biết giá trị tham chiếu ở người khỏe mạnh và các nguyên nhân dẫn đến sự tăng giảm của chỉ số này. 

Ở người khỏe mạnh, mức ALT trong máu thường dao động trong khoảng từ 7 đến 56 đơn vị mỗi lít (U/L). Đây là khoảng giá trị bình thường và cho thấy gan đang hoạt động bình thường, không có dấu hiệu tổn thương hay viêm nhiễm nghiêm trọng. Mức ALT trong máu có thể tăng do những nguyên nhân sau:

• Viêm gan: Các loại viêm gan do virus (A, B, C) là nguyên nhân phổ biến khiến chỉ số ALT tăng cao. Viêm gan gây tổn thương tế bào gan, làm giải phóng ALT vào máu.
• Gan nhiễm mỡ: Tình trạng tích tụ mỡ trong gan, thường gặp ở người thừa cân hoặc mắc bệnh tiểu đường, có thể làm tăng chỉ số ALT.
• Xơ gan: Khi gan bị tổn thương kéo dài sẽ dẫn đến xơ hóa, lúc này chỉ số ALT cũng có thể tăng.
• Uống rượu bia quá mức: Rượu bia gây tổn thương tế bào gan, làm tăng nồng độ ALT trong máu.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc, như thuốc kháng viêm, thuốc kháng sinh, thuốc tâm thần có thể gây tổn thương gan và làm tăng chỉ số ALT.

Mặc dù ít gặp hơn, nhưng mức ALT thấp hơn bình thường cũng có thể xảy ra trong một số trường hợp như:

• Thiếu vitamin B6: Vitamin B6 cần thiết cho hoạt động của ALT, do đó thiếu vitamin B6 có thể làm giảm chỉ số ALT.
• Suy dinh dưỡng: Thiếu hụt các chất dinh dưỡng thiết yếu có thể ảnh hưởng đến chức năng gan và mức ALT.

Vậy khi nào cần quan tâm đến chỉ số ALT? Khi chỉ số ALT vượt quá 56 U/L, đặc biệt là nếu mức tăng duy trì hoặc tiếp tục tăng cao trong thời gian dài, cần có sự kiểm tra và theo dõi kỹ lưỡng từ bác sĩ. Tăng ALT có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm cho các bệnh lý gan nghiêm trọng. Ngược lại, nếu chỉ số ALT thấp hơn giá trị bình thường trong thời gian dài, cũng cần xem xét các nguyên nhân tiềm ẩn và điều chỉnh dinh dưỡng, bổ sung vitamin nếu cần thiết.

Ai cần làm xét nghiệm sinh hóa chỉ số ALT? Xét nghiệm chỉ số ALT như thế nào?

Xét nghiệm chỉ số ALT thường được chỉ định cho những người có các biểu hiện hoặc triệu chứng liên quan đến vấn đề gan. Một số trường hợp cụ thể bao gồm:
Người xuất hiện triệu chứng và dấu hiệu liên quan đến vấn đề gan: Đau và khó chịu ở vùng bụng phía bên phải; vàng da và mắt; buồn nôn, nôn mửa, hoặc tiêu chảy không rõ nguyên nhân; mệt mỏi không lý do:

• Người cần theo dõi bệnh gan: Theo dõi sự tiến triển của bệnh gan hoặc đánh giá hiệu quả điều trị; sau khi chẩn đoán các bệnh liên quan đến gan như viêm gan, xơ gan, hoặc nhiễm độc gan.
• Kiểm tra tác dụng của thuốc: Đánh giá tác dụng phụ của các loại thuốc có thể gây tổn thương gan; kiểm tra tác động của thuốc trong quá trình điều trị bệnh gan.
• Khám sức khỏe trước mổ hoặc tiểu phẫu: Trước khi phẫu thuật, đặc biệt khi mổ liên quan đến gan, để đánh giá chức năng gan và đảm bảo an toàn cho ca mổ.
• Kiểm tra tình trạng sức khỏe chung: Trong các cuộc kiểm tra sức khỏe định kỳ hoặc kiểm tra sức khỏe tổng quát, xét nghiệm chỉ số ALT thường được yêu cầu để đánh giá tình trạng gan và phát hiện kịp thời các vấn đề liên quan đến gan.

Xét nghiệm chỉ số ALT nên được thực hiện tại các cơ sở y tế hoặc phòng khám có trang thiết bị hiện đại. Quá trình xét nghiệm bao gồm việc lấy mẫu máu từ tĩnh mạch của bệnh nhân. Mẫu máu sau đó được đưa vào các thiết bị phân tích sinh hóa, chẳng hạn như máy xét nghiệm sinh hóa EXC200 của Zybio, để đo lường nồng độ ALT, cung cấp kết quả đáng tin cậy cho bác sĩ. Kết quả xét nghiệm sẽ cho thấy mức độ ALT trong máu, giúp bác sĩ đánh giá chức năng gan và đưa ra các khuyến nghị phù hợp về chăm sóc sức khỏe và điều trị.

Cách cải thiện chức năng gan hiệu quả

Để duy trì chức năng gan khỏe mạnh và ổn định chỉ số ALT (GPT), cần áp dụng một số biện pháp và thói quen lành mạnh trong lối sống hàng ngày. Dưới đây là những cách hiệu quả giúp bảo vệ gan khỏi tổn thương và cải thiện chức năng gan:

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Tăng cường tiêu thụ rau quả và ngũ cốc; chọn các nguồn protein lành mạnh; hạn chế đồ ăn chứa nhiều chất béo và đường.
• Duy trì cân nặng ổn định thông qua chế độ ăn uống cân đối và lối sống tích cực. 
• Tập luyện thể dục thường xuyên, tham gia vào các hoạt động thể dục như aerobic, yoga, và các bài tập tăng cường cơ bắp giúp cải thiện tuần hoàn máu và chức năng gan.
• Hạn chế tiêu thụ cồn.
• Sử dụng thuốc đúng cách, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ.
• Tránh tiếp xúc với chất độc hại.
• Điều trị và kiểm soát bệnh lý liên quan như tiểu đường, béo phì và bệnh tim mạch.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi sự biến động và ổn định của gan.

Bằng cách thực hiện các biện pháp và thói quen lành mạnh này, bạn có thể duy trì sự ổn định của chỉ số ALT và bảo vệ sức khỏe gan, đồng thời giảm nguy cơ mắc các vấn đề về gan.

Kết luận

Việc hiểu rõ "chỉ số ALT bao nhiêu là nguy hiểm" giúp bạn nhận biết sớm các dấu hiệu tổn thương gan và có biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ, và tuân thủ hướng dẫn y tế, bạn có thể bảo vệ gan và duy trì chức năng gan khỏe mạnh, đảm bảo sức khỏe toàn diện. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết của Đất Việt Medical, nếu bạn muốn tìm hiểu thêm nhiều chỉ số xét nghiệm sinh hóa quan trọng khác, bạn có thể truy cập tại đây.