Chỉ số creatinin trong máu giảm là tình trạng nồng độ creatinin được phát hiện thấp hơn mức bình thường trong xét nghiệm máu. Đây có thể là dấu hiệu liên quan đến khối lượng cơ, tình trạng dinh dưỡng hoặc một số bệnh lý tiềm ẩn. Nếu không được theo dõi kịp thời, tình trạng này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, ý nghĩa lâm sàng và cách khắc phục khi creatinin trong máu thấp hơn ngưỡng bình thường.

Đọc thêm:

• Giải thích quy trình xét nghiệm máu bằng máy huyết học
• Chỉ số k+ trong máu thấp và 5+ cách điều trị bệnh thiếu kali
• Cập nhật chi phí xét nghiệm máu mới nhất

Mục đích xét nghiệm creatinin là gì?

Xét nghiệm creatinin được chỉ định nhằm đánh giá chức năng thận cũng như phản ánh tình trạng chuyển hóa cơ trong cơ thể. Kết quả xét nghiệm giúp bác sĩ:

• Kiểm tra hoạt động lọc cầu thận và phát hiện sớm suy thận
• Theo dõi tiến triển của các bệnh lý mạn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp.
• Đánh giá khối lượng cơ và tình trạng dinh dưỡng của người bệnh.
• Hỗ trợ bác sĩ trong việc chỉ định phương pháp điều trị hoặc điều chỉnh liều lượng thuốc thải trừ qua thận.

Chỉ số creatinin trong máu giảm là bao nhiêu?

Chỉ số creatinin trong máu giảm được xác định khi kết quả xét nghiệm thấp hơn 0,6 mg/dL ở nam giới và 0,5 mg/dL ở nữ giới. Giá trị bình thường chỉ số creatinin trong máu dao động khoảng 0,6 – 1,2 mg/dL đối với nam và 0,5 – 1,1 mg/dL đối với nữ. Khi kết quả dưới ngưỡng này, người bệnh có thể đang gặp tình trạng giảm khối lượng cơ, suy dinh dưỡng hoặc rối loạn một số chức năng chuyển hóa. Trường hợp chỉ số tăng trên 1,2 mg/dL ở nam hoặc 1,1 mg/dL ở nữ thường gợi ý nguy cơ suy giảm chức năng thận hoặc các bệnh lý liên quan.

Nguyên nhân chỉ số creatinin trong máu giảm

Chỉ số creatinin trong máu giảm có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau, phản ánh sự thay đổi trong khối lượng cơ, chức năng gan hoặc tình trạng dinh dưỡng. Các nguyên nhân thường gặp gồm:

• Bệnh lý về cơ: Những người mắc các bệnh gây thoái hóa hoặc tổn thương cơ như loạn dưỡng cơ có thể xuất hiện nồng độ creatinin thấp. Người cao tuổi cũng dễ bị giảm khối lượng cơ theo sinh lý, dẫn đến kết quả xét nghiệm thấp hơn bình thường. Dấu hiệu thường thấy là cơ yếu, đau nhức và hạn chế vận động.
• Bệnh gan: Gan là cơ quan tổng hợp creatine – tiền chất của creatinin. Khi gan bị tổn thương, quá trình sản xuất này suy giảm, làm nồng độ creatinin trong máu giảm xuống. Các triệu chứng đi kèm có thể là vàng da, mệt mỏi, chán ăn, sụt cân hoặc cảm giác khó chịu kéo dài.
• Chế độ ăn uống và dinh dưỡng: Creatinin chịu ảnh hưởng từ chế độ ăn giàu protein động vật như thịt, cá. Người ăn chay trường, chế độ ăn ít đạm hoặc suy dinh dưỡng dễ có creatinin thấp. Biểu hiện lâm sàng bao gồm sụt cân ngoài ý muốn, chán ăn, mệt mỏi, dễ nhiễm bệnh và khả năng tập trung kém.
• Nguyên nhân khác: Ngoài ra, creatinin thấp còn gặp trong một số tình huống như thiếu máu, cường giáp, bệnh bạch cầu, rối loạn thần kinh, phụ nữ đang mang thai hoặc ở người lớn tuổi. Đây là những yếu tố cần được bác sĩ khai thác kỹ để chẩn đoán chính xác.

Triệu chứng chỉ số creatinin trong máu giảm

Biểu hiện lâm sàng của tình trạng creatinin giảm thường không rõ ràng, phụ thuộc vào nguyên nhân nền. Một số triệu chứng có thể gặp gồm:

• Khối cơ giảm: cơ yếu, khó gắng sức, cơ thể gầy yếu.
• Bệnh gan: đau tức vùng hạ sườn phải, vàng da, mệt mỏi, buồn nôn.
• Liên quan dinh dưỡng: chóng mặt, sụt cân, hay mệt lả.

Do triệu chứng thường mơ hồ và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác, người bệnh nên đến cơ sở y tế để xét nghiệm máu để xác định chính xác tình trạng creatinin và được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.

Khi chỉ số creatinin trong máu giảm cần làm gì?

Khi chỉ số creatinin trong máu giảm, việc đầu tiên là người bệnh cần được bác sĩ thăm khám để xác định nguyên nhân cụ thể. Tình trạng này có thể liên quan đến suy dinh dưỡng, bệnh gan, bệnh lý về cơ hoặc ảnh hưởng từ chế độ sinh hoạt. 

Tùy vào nguyên nhân, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp như bổ sung chế độ ăn giàu dinh dưỡng, điều chỉnh lối sống lành mạnh, sử dụng thuốc hoặc can thiệp chuyên sâu khác. Quan trọng nhất, người bệnh không nên tự ý điều trị mà cần tuân thủ chỉ dẫn y khoa để đảm bảo hiệu quả và an toàn. Một số câu hỏi thường gặp

1. Chỉ số creatinin thấp nên ăn gì?

Khi chỉ số creatinin thấp, nên bổ sung chế độ ăn giàu protein và dinh dưỡng cân bằng để hỗ trợ cải thiện. Các loại thực phẩm giàu đạm như thịt, cá, trứng, sữa và các loại đậu có thể giúp tăng creatinin trong trường hợp suy dinh dưỡng. Tuy nhiên, việc điều chỉnh chế độ ăn cần tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh ảnh hưởng đến chức năng gan thận.

2. Chỉ số creatinin bao nhiêu thì phải chạy thận?

Không có một mức creatinin cụ thể nào là tiêu chuẩn tuyệt đối để bắt buộc chạy thận. Việc chỉ định lọc máu phụ thuộc vào tình trạng lâm sàng, các triệu chứng nguy hiểm như ure huyết, phù phổi, tăng kali máu, toan chuyển hóa nặng hoặc khi eGFR < 10–15 mL/phút/1.73m2. Có trường hợp creatinin cao nhưng chức năng cơ thể còn bù tốt thì chưa cần lọc máu ngay. Quyết định cuối cùng luôn do bác sĩ chuyên khoa thận đưa ra.

Tóm lại, khi chỉ số creatinin trong máu giảm, người bệnh cần được thăm khám và xác định nguyên nhân chính xác để có hướng điều trị phù hợp. Việc bổ sung dinh dưỡng, thay đổi lối sống hay điều trị y tế đều cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ. Để hỗ trợ chẩn đoán, các cơ sở y tế có thể sử dụng máy xét nghiệm sinh hóa hiện đại. Đất Việt Medical hiện phân phối máy xét nghiệm sinh hóa tự động Zybio EXC200, giúp đo lường chỉ số creatinin nhanh chóng và chính xác, là lựa chọn tin cậy cho các phòng khám và bệnh viện.