Quy trình xét nghiệm điện giải đồ là kỹ thuật quan trọng nhằm đánh giá nồng độ các ion thiết yếu như natri, kali và clo trong máu. Đây là nhóm chỉ số phản ánh trực tiếp tình trạng cân bằng nước điện giải, chức năng thận, hệ tim mạch và nhiều hoạt động sinh lý trọng yếu khác. Việc hiểu rõ các bước thực hiện xét nghiệm giúp nâng cao tính chính xác trong chẩn đoán và hỗ trợ bác sĩ đưa ra hướng xử trí phù hợp.

Đọc thêm:

• [Chuyên gia] Máy xét nghiệm điện giải Mini ISE có tốt không?
• Bí quyết chọn mua máy xét nghiệm điện giải đồ giá tốt
• Có nên trang bị máy điện giải đồ cho phòng xét nghiệm không?

Xét nghiệm điện giải đồ là gì?

Xét nghiệm điện giải đồ là kỹ thuật định lượng nồng độ các chất điện giải quan trọng trong cơ thể nhằm đánh giá tình trạng cân bằng nội môi và hỗ trợ chẩn đoán nhiều rối loạn lâm sàng. Kết quả xét nghiệm giúp phát hiện sớm sự mất cân bằng điện giải, rối loạn axit bazơ và đánh giá chức năng thận. 

Một số tình trạng như mất nước, suy thận, bệnh lý tim mạch hoặc rối loạn nội tiết có thể làm thay đổi nồng độ điện giải. Đây cũng là xét nghiệm cơ bản trong kiểm tra sức khỏe định kỳ với nhiều giá trị lâm sàng. Các vai trò quan trọng có thể kể đến như theo dõi chức năng thận và gan, đánh giá tình trạng hydrat hóa, kiểm tra điện giải liên quan đến hoạt động tim mạch như kali, magie, canxi. Bên cạnh đó, xét nghiệm natri hỗ trợ đánh giá hoạt động thần kinh trung ương và theo dõi ở bệnh nhân đái tháo đường để xác định rối loạn điện giải liên quan.

Khi nào cần thực hiện xét nghiệm điện giải đồ?

Người bệnh cần được chỉ định xét nghiệm điện giải đồ khi xuất hiện dấu hiệu nghi ngờ mất cân bằng điện giải. Một số triệu chứng điển hình bao gồm:

• Buồn nôn.
• Tâm lý hoang mang hoặc bồn chồn.
• Cơ thể mệt mỏi kéo dài và cảm giác kiệt sức.
• Nhịp tim không đều hoặc hồi hộp rõ rệt.

Chuẩn bị trước khi tiến hành xét nghiệm điện giải đồ

Trước khi tiến hành xét nghiệm điện giải đồ, người bệnh cần chuẩn bị đúng cách để đảm bảo kết quả phản ánh chính xác tình trạng điện giải trong cơ thể. Việc uống đủ nước trước khi lấy máu rất quan trọng vì giúp máu lưu thông dễ dàng hơn và hỗ trợ kỹ thuật lấy mẫu thuận lợi hơn. 

Người bệnh cũng cần tuyệt đối tránh sử dụng nicotine trong thời gian ngắn trước khi lấy máu vì hoạt chất này gây co mạch, khiến thao tác chọc kim trở nên khó khăn và làm tăng nguy cơ sai số khi thu mẫu. Ngoài ra, việc trao đổi trước với bác sĩ về tâm lý sợ kim tiêm, sợ máu hoặc tiền sử phản ứng khi lấy máu cũng rất cần thiết để nhân viên y tế có biện pháp hỗ trợ phù hợp. 

Người bệnh không phải nhịn ăn trước khi xét nghiệm điện giải đồ trừ khi có chỉ định thực hiện đồng thời các xét nghiệm chuyên biệt như đường huyết hoặc lipid máu. Chuẩn bị đúng theo hướng dẫn giúp toàn bộ quá trình diễn ra thuận lợi, hạn chế biến cố trong khi lấy mẫu và đảm bảo hiệu quả của quy trình xét nghiệm điện giải đồ.

Quy trình xét nghiệm điện giải đồ Na+, K+, Cl- chi tiết từng bước

Quy trình xét nghiệm điện giải đồ được thực hiện theo hướng dẫn chuẩn hóa nhằm đảm bảo độ chính xác và ổn định của từng chỉ số điện giải. Các bước thực hiện gồm:

• Lấy mẫu bệnh phẩm đúng quy trình và đưa vào ống đạt chuẩn.
• Bảo quản và chuẩn bị bệnh phẩm theo đúng hướng dẫn kỹ thuật.
• Kiểm tra máy, hóa chất, chạy nội kiểm và bảo đảm các giá trị đạt yêu cầu.
• Đưa mẫu vào máy theo protocol và tiến hành phân tích.
• Đối chiếu kết quả với phiếu xét nghiệm trước khi trả kết quả.

Giá trị bình thường của các chỉ số điện giải:

• Natri (Na+): 135 - 145 mmol/L.
• Kali (K+): 3,6 - 5,5 mmol/L.
• Clo (Cl-): 97 - 105 mmol/L.

Một số dấu hiệu nhẹ như viêm, đau hoặc bầm tím tại vị trí chọc kim có thể xảy ra và tự biến mất sau vài ngày. Người bệnh có thể chườm lạnh, sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn hoặc tránh mang vật nặng trong 24 giờ đầu.

Những sai sót thường gặp trong xét nghiệm điện giải đồ và cách hạn chế

Một số sai sót thường phát sinh trong quá trình thực hiện quy trình xét nghiệm điện giải đồ có thể dẫn tới kết quả không phù hợp với tình trạng lâm sàng. Cụ thể:

• Sai số do mẫu: Mẫu bị huyết tán, pha loãng không đúng tỷ lệ hoặc bảo quản sai quy định làm nhiễu điện thế đo và thay đổi nồng độ ion thực. Cách hạn chế là cần thu mẫu đúng kỹ thuật, tránh lắc mạnh ống nghiệm, đảm bảo vận chuyển và xử lý mẫu trong khung thời gian cho phép.
• Sai số do thiết bị: Điện cực lão hóa, hệ thống bơm hút hoạt động không ổn định hoặc phần mềm không được cập nhật có thể làm sai lệch chỉ số Na⁺, K⁺, Cl⁻. Cần hiệu chuẩn định kỳ, vệ sinh điện cực hàng ngày và thực hiện bảo trì theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
• Sai số do vận hành: Thao tác không tuân thủ quy trình, dùng sai loại thuốc thử hoặc bỏ qua bước loại bọt khí trong dòng mẫu đều ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Nhân viên cần được đào tạo chuẩn, có checklist công việc và giám sát thường xuyên để đảm bảo tính nhất quán khi vận hành máy.

Máy xét nghiệm điện giải nào phù hợp cho phòng khám và bệnh viện?

Một thiết bị phù hợp cho cơ sở y tế phải đảm bảo độ chính xác, tính ổn định và khả năng xử lý mẫu nhanh theo quy trình xét nghiệm điện giải đồ. Trong đó, máy xét nghiệm điện giải IMS-972 Popular là lựa chọn nổi bật nhờ cấu hình mạnh và công nghệ điện cực chọn lọc ion ISE, cho phép phân tích các chỉ số Na⁺, K⁺, Cl⁻, iCa, nCa, TCa và pH tùy theo model. 

Thiết bị có thể sử dụng cho nhiều loại mẫu như huyết thanh, huyết tương, máu toàn phần và nước tiểu pha loãng. Tốc độ đo tối đa 30 giây cho mỗi mẫu giúp đáp ứng tốt nhu cầu xét nghiệm liên tục tại phòng khám và bệnh viện.

Máy điện giải IMS-972 Popular được đánh giá cao nhờ khả năng lưu trữ 10.000 kết quả, hỗ trợ tra cứu nhanh và tối ưu theo dõi diễn biến điện giải của người bệnh. Thiết kế nhỏ gọn giúp tiết kiệm diện tích, phù hợp với hầu hết các mô hình phòng xét nghiệm. Phần mềm tự động theo dõi điện thế điện cực, kết hợp quy trình làm sạch tự động giúp hạn chế sai số và giảm thời gian bảo trì. 

Ngoài ra, chế độ hiệu chuẩn hai điểm giúp tăng độ tin cậy cho từng kết quả xét nghiệm. Cơ chế bảo vệ khi mất điện và khả năng tắt máy linh hoạt hỗ trợ tiết kiệm hóa chất, từ đó tối ưu chi phí vận hành cho cơ sở y tế.

Quy trình xét nghiệm điện giải đồ giữ vai trò quan trọng trong đánh giá rối loạn nước điện giải và theo dõi điều trị tại các cơ sở y tế. Việc lựa chọn thiết bị phù hợp và đảm bảo thao tác chuẩn hóa sẽ giúp nâng cao độ chính xác của kết quả xét nghiệm. Đất Việt Medical cung cấp giải pháp thiết bị điện giải chính hãng, dịch vụ kỹ thuật chuẩn y khoa và hỗ trợ trọn đời giúp cơ sở y tế vận hành hiệu quả. Liên hệ Đất Việt Medical để được tư vấn thiết bị và báo giá tốt nhất:

• Hotline hỗ trợ: 0901.333.689
• Địa chỉ: Sảnh B – Tòa A2, số 151A Nguyễn Đức Cảnh, phường Tương Mai, Thành phố Hà Nội