Máy xét nghiệm sinh hóa là thiết bị được sử dụng nhiều trong các phòng khám nhờ khả năng đo được nồng độ các chất hóa học nhất định, từ đó là cơ sở giúp bác sĩ đánh giá tình trạng hoạt động của các cơ quan trong cơ thể. Trong bài viết này, Đất Việt Medical sẽ chia sẻ với bạn những cơ sở vật lý của máy xét nghiệm sinh hóa để bạn hiểu rõ hơn về kết quả xét nghiệm nhé!

Nguồn sáng

Nguồn sáng trong máy sinh hóa là nguồn phát ra ánh sáng trắng có cường độ mạnh phù hợp để xét nghiệm. Mỗi xét nghiệm, máy sẽ chỉ sử dụng duy nhất một dải bước sóng tương ứng với hóa chất được dùng để thực hiện xét nghiệm, nhờ đó mà quá trình phân tích mẫu có thể diễn ra một cách thuận lợi và chính xác. 

Các nguồn sáng trong máy sinh hóa cụ thể như sau:

• Ánh sáng đơn sắc: Đây là loại ánh sáng có một giá trị xác định của bước sóng trong chân không hay bạn chỉ cần hiểu đơn giản là ánh sáng có một màu duy nhất.
• Ánh sáng trắng: Ánh sáng trắng là ánh sáng tỏng hợp của 7 ánh sáng đơn sắc, có màu sắc biến đổi liên tục từ màu đỏ đến màu tím.

>>> Xem thêm: Chương trình ưu đãi hóa chất tháng 10 cực lớn

Quang phổ

Khi thực hiện phân tích một nguồn sáng ra thành các ánh sáng đơn sắc sẽ thu được một dải màu giống như cầu vồng hứng được trên màn ảnh, dải màu thu được trên màn được gọi là quang phổ. Có 2 loại quang phổ được dùng trong máy xét nghiệm sinh hóa, đó là quang phổ liên tục và quang phổ vạch phát xạ.

Quang phổ liên tục

Quang phổ liên tục là loại quang phổ gồm nhiều dải sáng, nối tiếp nhau, không bị đứt đoạn, bắt đầu từ màu đỏ đến màu tím. Ví dụ như ánh sáng mặt trời hay ánh sáng bóng đèn dây tóc... Nguồn phát sáng của quang phổ liên tục là các vật rắn, lỏng hoặc khí có tỷ khối lớn khi được nung nóng, đốt nóng hay dùng tia lửa điện kích thích đến mức phát sáng.

Trong trường hợp quang phổ liên tục bị thiếu vạch màu là do bị chất khí bay hơi hay hấp thụ mất, trường hợp này được gọi là quang phổ hấp thụ của khí hay hơi đó.

Quang phổ vạch phát xạ

Quang phổ vạch phát xạ là loại quang phổ gồm các vạch màu riêng lẻ, ngăn cách nhau bằng những khoảng tối. Nguồn phát quang phổ vạch là các chất khí có tỷ khối (áp suất) thấp phát ra khi bị nung nóng. Quang phổ vạch của các nguyên tố hóa học khác nhau tạo ra cho nên quang phổ vạch cũng khác nhau về số lượng vạch và màu sắc thu được. Ví dụ, hơi natri khi bị đốt nóng sẽ cho kết quả quang phổ là 2 vạch vàng, quang phổ của hydro cho 4 vạch là đỏ, chàm, lam và tím.

Ứng dụng quang phổ liên tục vào trong các xét nghiệm sinh hóa là vô cùng cần thiết, nguồn sáng được sử dụng phải có dải phổ rộng để có thể lọc ra được các bước sóng cần thiết cho từng loại xét nghiệm.

Bộ lọc bước sóng

Bộ lọc bước sóng trong máy sinh hóa được sử dụng để lọc lấy một bước sóng yêu cầu cho từng loại xét nghiệm riêng biệt. Bởi vì những máy xét nghiệm sinh hóa không sử dụng các bộ phát ra từng bước sóng cố định, mà máy dùng một nguồn sáng trắng và thông qua bộ lọc sẽ tạo ra những bước sóng đơn sắc riêng. 

Lý do sử dụng bộ lọc là bởi bộ lọc có tính linh hoạt đối với xét nghiệm hơn là phải sử dụng từng loại bộ tạo bước sóng đơn sắc riêng.

Bộ phát hiện quang

Bộ phát hiện quang đóng vai trò quan trọng trong biến đổi tín hiệu ánh sáng thu được khi đi qua cuvet thành tín hiệu điện. Bộ phát hiện quang là một linh kiện dạng quang - điện. Bộ phát điện quang thường được dùng là những photodiode hoặc là những phototranzito có kích thước nhỏ, những bộ phát điện này phù hợp với các máy xách tay hoặc máy cấu trúc nhỏ. 

Định luật đo màu

Phương pháp đo màu là phương pháp phân tích thành phần dung dịch dựa trên việc so sánh độ màu của mẫu xét nghiệm với cường độ của dung dịch lấy làm chuẩn.

Phương pháp đo màu chủ yếu được sử dụng để xác định nồng độ chất hóa học có trong dung dịch xét nghiệm. Phương pháp đo màu sẽ tốn thời gian hơn để phân tích so với các phương pháp khác, tuy nhiên nó cho kết quả chính xác hơn mà không cần tách riêng các chất ra khỏi dung dịch.

Có hai cách thực hiện phương pháp đo màu cơ bản: Phương pháp đo màu chủ quan (quan sát bằng mắt) và phương pháp đo màu khách quan (đo màu quang điện). 

Phương pháp đo màu chủ quan hiện nay không còn được dùng do tính chính xác chỉ mang tính chất tương đối, phụ thuộc vào người quan sát. Phương pháp đo màu quang điện cho kết quả chính xác hơn, đồng thời mang tính khách quan nên được ứng dụng phổ biến trong các máy xét nghiệm.

Cơ sở quang điện của phương pháp đo màu

Các máy xét nghiệm sử dụng tín hiệu điện để tính toán kết quả phân tích, vì vậy phải có những linh kiện chuyển đổi tín hiệu quang thành tín hiệu điện và dòng điện. Nguyên lý cơ bản là linh kiện tạo ra phải tỷ lệ với cường độ ánh sáng chiếu tới.

Các linh kiện ấy được gọi là linh kiện quang điện. Cho nên, phương pháp phân tích dựa trên những linh kiện chuyển đổi được gọi là phương pháp đo màu quang điện.

Trên đây là những thông tin hữu ích về những kiến thức cơ sở vật lý của máy xét nghiệm sinh hóa. Hy vọng những kiến thức mà Đất Việt Medical chia sẻ đã giúp bạn hiểu rõ hơn về sản phẩm. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào cần được giải đáp, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua số hotline: 0901.333.689 để được tư vấn miễn phí nhé!