Chỉ số CA 125 trong xét nghiệm máu là gì? Đây là một dấu ấn sinh học quan trọng giúp hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi ung thư buồng trứng. Tuy nhiên, CA 125 có thể tăng do nhiều nguyên nhân khác, không chỉ ung thư. Vậy xét nghiệm này có ý nghĩa gì và khi nào cần thực hiện? Hãy cùng Đất Việt Medical tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!

Chỉ số CA 125 trong xét nghiệm máu là gì?

CA 125 là một loại glycoprotein mucin được tìm thấy trong máu, có liên quan đến một số bệnh lý, đặc biệt là ung thư buồng trứng. Khi có sự xuất hiện và phát triển của khối u, nồng độ CA 125 có thể tăng cao, giúp bác sĩ đánh giá tình trạng bệnh.

Trong cơ thể, CA 125 chủ yếu được sản xuất bởi các tế bào của buồng trứng, nhưng cũng có thể xuất hiện trong các mô khác như nội mạc tử cung hoặc phổi. Ở người khỏe mạnh, chỉ số này thường duy trì dưới 35 U/ml. Khi mắc bệnh lý ác tính như ung thư buồng trứng, giá trị CA 125 có thể vượt mức bình thường đáng kể. 

Tuy nhiên, nồng độ này cũng có thể tăng do các nguyên nhân khác như lạc nội mạc tử cung, viêm nhiễm vùng chậu hoặc một số bệnh ung thư khác như ung thư phổi và ung thư vú. Vì vậy, xét nghiệm CA 125 không thể khẳng định chắc chắn một người có bị ung thư hay không mà cần kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác.

Tham khảo:

• Chỉ số k+ trong máu thấp và 5+ cách điều trị bệnh thiếu kali
• Thông tin sức khỏe cần biết: xét nghiệm huyết học MCV là gì?
• Chỉ số MXD trong xét nghiệm máu là gì? MXD trong máu cao là biểu hiện của bệnh gì?

Mục đích xét nghiệm chỉ số CA 125 

 

Ở những người bình thường, chỉ số CA 125 thường ở mức ổn định và không tăng cao bất thường. Xét nghiệm CA 125 được sử dụng chủ yếu trong việc theo dõi và hỗ trợ chẩn đoán ung thư buồng trứng. Nồng độ CA 125 có thể thay đổi theo tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và có giá trị đặc biệt quan trọng trong những trường hợp liên quan đến ung thư.

Mục đích chính của xét nghiệm CA 125 bao gồm:

• Hỗ trợ phát hiện sớm ung thư buồng trứng ở những đối tượng có nguy cơ cao.
• Theo dõi diễn tiến bệnh ở những bệnh nhân đã được chẩn đoán ung thư buồng trứng.
• Đánh giá hiệu quả của quá trình điều trị ung thư.
• Kiểm tra nguy cơ tái phát ung thư sau khi bệnh nhân đã điều trị.

Tuy nhiên, do xét nghiệm này không đặc hiệu hoàn toàn cho ung thư buồng trứng, bác sĩ thường sẽ chỉ định kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác để có kết quả chính xác hơn.

Trường hợp chỉ số CA 125 được chỉ định trong xét nghiệm ung thư buồng trứng

Xét nghiệm CA 125 không phải là công cụ sàng lọc hiệu quả đối với tất cả phụ nữ, vì nồng độ của nó có thể tăng do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, xét nghiệm này thường được chỉ định trong các trường hợp có nguy cơ cao hoặc xuất hiện triệu chứng nghi ngờ ung thư buồng trứng.

Những đối tượng có thể được chỉ định xét nghiệm CA 125 bao gồm:

• Người có tiền sử gia đình có người mắc ung thư buồng trứng.
• Phụ nữ mang đột biến gen BRCA1, BRCA2 hoặc một số gen liên quan đến nguy cơ ung thư.
• Người từng mắc các bệnh ung thư khác như ung thư vú hoặc ung thư đại trực tràng.
• Phụ nữ trong độ tuổi mãn kinh có triệu chứng nghi ngờ ung thư buồng trứng.

Ở giai đoạn đầu, ung thư buồng trứng có thể không gây ra triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, bệnh nhân có thể gặp phải các dấu hiệu như:

• Cảm giác đầy bụng, chướng bụng kéo dài.
• Đau vùng bụng dưới không rõ nguyên nhân.
• Xuất hiện khối u ở vùng bụng có thể sờ thấy.
• Rối loạn tiêu hóa hoặc tiết niệu bất thường.
• Chảy máu âm đạo bất thường.

Khi có các triệu chứng trên, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm CA 125 kết hợp với siêu âm hoặc các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác để xác định nguyên nhân chính xác. Nếu bệnh nhân đã được chẩn đoán mắc ung thư buồng trứng, xét nghiệm này sẽ tiếp tục được sử dụng để theo dõi sự tiến triển của bệnh và hiệu quả điều trị.

Ý nghĩa kết quả chỉ số CA 125 trong xét nghiệm máu là gì?

Chỉ số CA 125 trong máu có giá trị bình thường ở mức 0-35 U/mL. Khi nồng độ CA 125 vượt quá 35 U/mL, điều này có thể là dấu hiệu bất thường về sức khỏe. Tuy nhiên, kết quả xét nghiệm chỉ mang tính tham khảo và không thể kết luận chắc chắn về bệnh lý nếu không kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác.

Ở những bệnh nhân nghi ngờ ung thư buồng trứng, nếu CA 125 tăng cao, bác sĩ có thể yêu cầu thêm các xét nghiệm như định lượng HE4, siêu âm đầu dò, chụp CT hoặc MRI để đánh giá chính xác tình trạng bệnh. Một số trường hợp bệnh nhân ung thư buồng trứng có thể có chỉ số CA 125 bình thường, do đó xét nghiệm này không phải là công cụ sàng lọc duy nhất.

Bên cạnh ung thư buồng trứng, CA 125 cũng có thể tăng trong các loại ung thư khác như ung thư nội mạc tử cung, ung thư vú, ung thư phổi, ung thư tuyến tụy và ung thư cổ tử cung. Ngoài ra, một số bệnh lý lành tính như lạc nội mạc tử cung, viêm vùng chậu hoặc viêm phúc mạc cũng có thể làm tăng CA 125.

Ở bệnh nhân đang điều trị ung thư buồng trứng, chỉ số CA 125 giảm dần sau điều trị là dấu hiệu tích cực chỉ ra liệu pháp điều trị có hiệu quả. Ngược lại, nếu CA 125 không thay đổi hoặc tiếp tục tăng, bác sĩ có thể đánh giá lại phác đồ điều trị. Ở những người đã hoàn thành điều trị, xét nghiệm CA 125 cũng được sử dụng để theo dõi nguy cơ tái phát bệnh.

Lưu ý khi phân tích chỉ số CA 125 trong xét nghiệm máu là gì?

 

Kết quả xét nghiệm CA 125 có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau. Để đảm bảo độ chính xác, cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Chỉ số CA 125 ở phụ nữ mang thai: Trong 3 tháng đầu thai kỳ, CA 125 có thể tăng cao nhưng sau đó sẽ giảm dần. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường, không phải dấu hiệu ung thư.
• Chỉ số CA 125 trong chu kỳ kinh nguyệt: Ở một số phụ nữ, nồng độ CA 125 có thể tăng nhẹ trong thời kỳ hành kinh, do đó bác sĩ có thể khuyến nghị xét nghiệm vào thời điểm khác để có kết quả chính xác hơn.
• Người mắc bệnh lành tính: Một số bệnh lý không phải ung thư như viêm phần phụ, viêm gan, viêm tụy cũng có thể làm tăng nhẹ chỉ số CA 125.
• Hút thuốc lá: Nhiều nghiên cứu cho thấy hút thuốc lá có thể làm thay đổi nồng độ CA 125 trong máu, dẫn đến kết quả xét nghiệm không chính xác.

Mặc dù xét nghiệm CA 125 không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp chẩn đoán ung thư khác, nhưng nó vẫn là một công cụ quan trọng trong theo dõi, đánh giá nguy cơ ung thư buồng trứng, đặc biệt ở nhóm phụ nữ có nguy cơ cao.

Một số câu hỏi thường gặp

 

Dưới đây là 3 câu hỏi thường gặp về chỉ số CA 125, giúp bạn hiểu hơn về chỉ số này:

1. Xét nghiệm CA 125 giá bao nhiêu?

Chi phí xét nghiệm CA 125 thường dao động khoảng từ 199.000 - 300.000 VNĐ. Tuy nhiên, để có chẩn đoán chính xác, bệnh nhân có thể cần thực hiện thêm các xét nghiệm khác như siêu âm, chụp X-quang hoặc xét nghiệm bổ sung như HE4 để đánh giá nguy cơ ung thư buồng trứng.

2. Xét nghiệm CA 125 có chính xác không?

Xét nghiệm CA 125 là một phương pháp có độ tin cậy cao trong phát hiện ung thư buồng trứng, đặc biệt là các khối u biểu mô không nhầy. Khoảng 80% bệnh nhân ung thư buồng trứng có nồng độ CA 125 tăng cao. Tuy nhiên, do một số tình trạng lành tính cũng có thể làm tăng chỉ số này, nên xét nghiệm không thể khẳng định chắc chắn ung thư mà cần kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác.

3. Thực hiện xét nghiệm CA 125 như thế nào?

Xét nghiệm CA 125 được thực hiện bằng cách lấy mẫu máu từ tĩnh mạch, thường là ở cánh tay hoặc bàn tay. Mẫu máu sau đó sẽ được phân tích bằng máy xét nghiệm miễn dịch chuyên dụng. Một trong những thiết bị nổi bật trên thị trường hiện nay là máy miễn dịch hóa phát quang Zybio EXI1800, giúp cung cấp kết quả nhanh chóng và chính xác.

Quá trình lấy máu diễn ra an toàn và không cần chuẩn bị đặc biệt. Một số rủi ro nhỏ có thể xảy ra như khó lấy mẫu máu, chảy máu nhiều tại vị trí tiêm hoặc cảm giác choáng váng, nhưng những trường hợp này rất hiếm gặp.

Như vậy, bài viết trên đã chia sẻ với bạn các thông tin liên quan đến chủ đề “Chỉ số CA 125 trong xét nghiệm máu là gì?”. Hy vọng sẽ giúp bạn có được sự chuẩn bị tốt nhất trước khi xét nghiệm. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết của Đất Việt Medical.