Khi xét nghiệm các chỉ số viêm gan B trong xét nghiệm máu, không ít bệnh nhân cảm thấy rối rối do không hiểu hết được ý nghĩa của các chỉ số được cung cấp. Thực tế, bệnh nhân có thể hỏi thêm để bác sĩ tư vấn kỹ hơn hoặc tham khảo cách đọc 5 chỉ số viêm gan B mà Đất Việt Medical giải thích dưới đây. 

Viêm gan B là bệnh gì?

Viêm gan B là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus HBV (Hepatitis B Virus) gây ra, ảnh hưởng trực tiếp đến gan và có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như xơ gan, suy gan và ung thư gan. Virus này lây nhiễm qua máu, dịch cơ thể hoặc từ mẹ sang con trong quá trình sinh. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện có hơn 2 tỷ người trên toàn cầu đã nhiễm virus viêm gan B, và khoảng 400 triệu người đang sống chung với viêm gan B mãn tính. Tại Việt Nam, tỷ lệ nhiễm virus HBV rất cao, với khoảng 8-10% dân số bị nhiễm bệnh.

Bệnh viêm gan B có thể không gây triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu, do đó nhiều người mắc bệnh không biết về tình trạng của mình. Những triệu chứng có thể xuất hiện bao gồm mệt mỏi, chán ăn, đau bụng, vàng da và mắt, nước tiểu sẫm màu. Việc phát hiện và điều trị kịp thời rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nặng nề. Chính vì thế, xét nghiệm máu định kỳ để kiểm tra các chỉ số viêm gan B là biện pháp hiệu quả để theo dõi và quản lý tình trạng bệnh.
Mục đích xét nghiệm 5 chỉ số viêm gan B trong xét nghiệm máu

Tham khảo:

• Thông tin sức khỏe cần biết: xét nghiệm huyết học MCV là gì?
• Quy trình xét nghiệm chỉ số AST trong máu bằng máy xét nghiệm sinh hóa 
• Bị viêm họng nên ăn gì để nhanh khỏi?

Xét nghiệm các chỉ số viêm gan B giúp cung cấp thông tin quan trọng về tình trạng sức khỏe gan và sự hiện diện của virus HBV. Bác sĩ có thể chỉ định thực hiện xét nghiệm viêm gan B khi:

• Xác định tình trạng nhiễm virus: Giúp phát hiện xem có sự hiện diện của virus viêm gan B trong cơ thể hay không, từ đó xác định liệu người bệnh có nhiễm virus.
• Đánh giá khả năng miễn dịch: Xác định xem cơ thể đã phát triển kháng thể chống lại virus hay chưa, qua đó biết được có cần tiêm phòng bổ sung không.
• Xác định giai đoạn bệnh: Giúp nhận biết bệnh nhân đang ở giai đoạn cấp tính, mãn tính, hay đã hồi phục. Các chỉ số liên quan đến kháng nguyên và ADN virus hỗ trợ phân biệt các giai đoạn này.
• Theo dõi hiệu quả điều trị: Đánh giá đáp ứng của cơ thể với các biện pháp điều trị thông qua việc định lượng kháng nguyên và kháng thể, cũng như mức độ phục hồi của bệnh nhân.
• Đánh giá tổn thương gan: Giúp phát hiện mức độ tổn thương gan do viêm gan B gây ra bằng cách kết hợp với các xét nghiệm chức năng gan khác.

Cách đọc kết quả định lượng virus viêm gan B

Hiện có rất nhiều loại xét nghiệm để chẩn đoán viêm gan B, nhưng bác sĩ có thể chỉ định thực hiện 5 xét nghiệm phổ biến sau: 

1. HBsAg (Hepatitis B surface Antigen)

HBsAg là kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B, thường được dùng để sàng lọc và phát hiện nhiễm viêm gan B. Giá trị bình thường của HBsAg là âm tính, nghĩa là không có kháng nguyên này trong máu. Nếu HBsAg dương tính, người bệnh đang nhiễm viêm gan B, có thể ở giai đoạn cấp tính hoặc mãn tính. 

2. HBeAg (Hepatitis B envelope Antigen):

HBeAg là kháng nguyên nội sinh do virus tiết ra, chỉ xuất hiện khi nồng độ virus cao. Nếu kết quả dương tính, virus đang hoạt động mạnh và có khả năng lây lan cao, cần điều trị tích cực. Khi HBeAg âm tính, virus có thể ở dạng không hoạt động hoặc do đột biến gen, lúc này cần thêm xét nghiệm chuyên sâu khác để xác nhận.

3. HBeAb (Hepatitis B envelope Antibody)

Đây là kháng thể chống lại kháng nguyên HBeAg, xuất hiện khi hệ miễn dịch bắt đầu kiểm soát virus. Nếu HBeAb dương tính, người bệnh đã phát triển miễn dịch một phần, virus đang được kiểm soát. Khi âm tính, bệnh có thể đang ở giai đoạn cấp tính hoặc mãn tính và cần làm thêm xét nghiệm để xác định chính xác.

4. HBV-DNA (Hepatitis B virus DNA)

HBV-DNA là xét nghiệm định lượng virus trong máu, với giá trị bình thường là dưới 10³ copies/ml. Nếu kết quả cao hơn, cho thấy virus đang sao chép (nhân bản) mạnh, nguy cơ lây nhiễm và biến chứng như xơ gan, ung thư gan tăng lên. Giá trị càng cao, nguy cơ bệnh càng nặng.

5. Các chỉ số men gan (AST, ALT, GGT, ALP)

Các chỉ số men gan như AST, ALT, GGT và ALP được dùng để đánh giá mức độ tổn thương gan. Giá trị bình thường của các chỉ số này là: ALT từ 5-37 UI/l, AST từ 5-40 UI/l, GGT từ 5-60 UI/l, ALP từ 35-115 UI/l. Khi các chỉ số này tăng cao, có thể cho thấy gan đang bị viêm hoặc tổn thương do virus.

Các chỉ số men gan có thể được xét nghiệm nhanh chóng, chính xác thông qua các máy xét nghiệm sinh hóa như Zybio EXC200, AU200,...Đây đều là những thiết bị cơ bản của nhiều phòng xét nghiệm, do đó bạn không cần phải đến cơ sở y tế chuyên sâu để thực hiện xét nghiệm. Lưu ý rằng, những chỉ số này chỉ có thể đánh giá được mức độ tổn thương gan, mà không phát hiện được virus HBV trong cơ thể. 

Lưu ý cần biết khi xét nghiệm chỉ số viêm gan B trong xét nghiệm máu

Khi tiến hành xét nghiệm các chỉ số viêm gan B, bạn cần chú ý một số điều sau để đảm bảo kết quả chính xác và giúp bác sĩ chẩn đoán hiệu quả.

• Chuẩn bị trước khi xét nghiệm: Tránh ăn ít nhất 8-12 giờ trước khi xét nghiệm, đặc biệt với các xét nghiệm liên quan đến chức năng gan để không ảnh hưởng đến kết quả.
• Thời điểm xét nghiệm: Xét nghiệm nên được thực hiện vào buổi sáng khi cơ thể chưa bị ảnh hưởng bởi các hoạt động hàng ngày. Điều này giúp duy trì tính chính xác của các chỉ số sinh hóa và chức năng gan.
• Không sử dụng thuốc trước khi xét nghiệm: Một số loại thuốc có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm. Hãy thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng và tuân theo hướng dẫn ngừng thuốc nếu cần.
• Lựa chọn cơ sở y tế uy tín: Để đảm bảo độ chính xác, xét nghiệm cần được thực hiện tại các bệnh viện hoặc phòng khám có trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao.
• Kiểm tra định kỳ: Đối với những người có nguy cơ cao, việc kiểm tra định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm và theo dõi tình trạng bệnh hiệu quả hơn. 

Lời kết

Như vậy, hiện tại có 5 chỉ số viêm gan B trong xét nghiệm máu thường được sử dụng để chẩn đoán, phát hiện và theo dõi bệnh viêm gan B. Trong đó, có các chỉ số men gan là có thể được phân tích thông qua máy xét nghiệm sinh hóa. Để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác, cũng như cải thiện sức khỏe bản thân, bạn hãy nhớ tuân thủ những lưu ý của bác sĩ chuyên môn nhé!