Khi cần đánh giá tình trạng nhiễm trùng hoặc bệnh tự miễn, bác sĩ sẽ chỉ định lấy máu bệnh nhân để thực hiện xét nghiệm CRP. Dù là một chỉ số thiết yếu, nhưng nhiều bệnh nhân vẫn chưa hiểu rõ chỉ số CRP định lượng trong máu là gì. Bài viết sau của Đất Việt Medical sẽ chia sẻ đầy đủ, chi tiết thông tin về chỉ số CRP, cũng như mục đích, phân loại, quy trình và ý nghĩa xét nghiệm chỉ số này. Tìm hiểu ngay!

Chỉ số CRP định lượng trong máu là gì? Khi nào cần thực hiện?

Chỉ số CRP định lượng là chỉ số đo mức C-reactive protein (CRP) để đánh giá tình trạng viêm hoặc nhiễm khuẩn trong cơ thể. CRP - một loại protein do gan sản xuất là một dấu hiệu sớm và nhạy cảm của viêm, thường tăng nhanh khi cơ thể đối mặt với các tổn thương mô hoặc nhiễm trùng. Mức CRP trong máu phản ánh mức độ viêm và có thể giảm khi tình trạng viêm được kiểm soát hoặc điều trị hiệu quả.

Việc thực hiện xét nghiệm CRP định lượng không chỉ giúp chẩn đoán mà còn hỗ trợ theo dõi hiệu quả điều trị trong các bệnh lý mạn tính, nhiễm trùng hoặc sau phẫu thuật. Ngoài ra, xét nghiệm này còn liên quan đến đánh giá nguy cơ bệnh tim mạch khi CRP tăng kéo dài, góp phần xác định các chiến lược điều trị phòng ngừa bệnh tim.

Xem thêm:

• Các chỉ số thiếu máu trong xét nghiệm huyết học và một số phương pháp quan trọng trong đánh giá thiếu máu
• Các loại thuốc kháng sinh viêm họng phổ biến và lưu ý khi sử dụng
• CK-MB là xét nghiệm gì? Chỉ số CK-MB bình thường là bao nhiêu? 

 

Vậy khi nào cần thực hiện xét nghiệm định lượng CRP? Thực tế, xét nghiệm CRP được bác sĩ chỉ định thực hiện trong những trường hợp sau:

• Nghi ngờ nhiễm trùng cấp tính hoặc viêm nhiễm nặng.
• Theo dõi tiến triển của bệnh viêm mãn tính như viêm khớp dạng thấp hoặc lupus.
• Đánh giá hiệu quả điều trị trong các bệnh lý viêm hoặc nhiễm trùng.
• Theo dõi nguy cơ bệnh lý tim mạch liên quan đến viêm mạn tính.
• Kiểm tra tình trạng nhiễm trùng hậu phẫu hoặc biến chứng sau phẫu thuật.
• Hỗ trợ chẩn đoán các bệnh tự miễn hoặc rối loạn miễn dịch.

Mục đích của xét nghiệm định lượng CRP

Xét nghiệm định lượng CRP có vai trò quan trọng trong chẩn đoán và theo dõi các tình trạng liên quan đến viêm và nhiễm trùng trong cơ thể. Dưới đây là các mục đích chính của xét nghiệm CRP:

• Chẩn đoán viêm cấp tính hoặc mãn tính, bao gồm nhiễm khuẩn nghiêm trọng, nhiễm trùng do nấm hoặc virus.
• Phát hiện và theo dõi bệnh lý tự miễn, như lupus, viêm khớp dạng thấp hoặc bệnh viêm ruột.
• Đánh giá nguy cơ và theo dõi bệnh tim mạch, đặc biệt trong các trường hợp nghi ngờ xơ vữa động mạch hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh tim.
• Hỗ trợ theo dõi điều trị, đánh giá hiệu quả trong việc kiểm soát các bệnh viêm mãn tính hoặc nhiễm trùng.
• Chẩn đoán ung thư hạch bạch huyết và các bệnh lý liên quan đến hệ miễn dịch.
• Phát hiện nhiễm trùng xương hoặc theo dõi tình trạng viêm nhiễm phức tạp.
• Theo dõi hậu phẫu để phát hiện sớm biến chứng như nhiễm trùng hậu phẫu.

Ngoài ra, xét nghiệm CRP còn giúp đánh giá nguy cơ nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ, đặc biệt ở những người có mức cholesterol LDL cao hoặc mảng xơ vữa mạch máu.

Phân loại chỉ số CRP định lượng

 

Chỉ số CRP định lượng được phân loại dựa trên phạm vi đo lường và mục đích sử dụng. Hiện tại, có 2 loại xét nghiệm CRP phổ biến:

1. Xét nghiệm CRP tiêu chuẩn

Đây là loại xét nghiệm dùng để đo nồng độ CRP trong khoảng từ 8 đến 1000 mg/L (hoặc 0,8 đến 100 mg/dL). Xét nghiệm này được áp dụng trong các trường hợp có phản ứng viêm mạnh, nhiễm trùng nghiêm trọng, hoặc các bệnh mạn tính. Với phạm vi đo rộng, xét nghiệm CRP tiêu chuẩn phù hợp để theo dõi tiến triển của bệnh và đánh giá mức độ tổn thương mô khi cơ thể gặp phải các tình trạng viêm cấp tính.

2. Xét nghiệm hs-CRP (High-sensitivity CRP)

Xét nghiệm hs-CRP được thiết kế với độ nhạy cao, có khả năng đo nồng độ CRP thấp hơn, từ 0,3 đến 10 mg/L. Loại xét nghiệm này thường được sử dụng để đánh giá nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch tiềm ẩn như xơ vữa động mạch hoặc nhồi máu cơ tim. Độ nhạy cao của xét nghiệm hs-CRP giúp phát hiện viêm âm ỉ kéo dài trong cơ thể, đặc biệt hữu ích ở những bệnh nhân có nguy cơ tim mạch dù chưa biểu hiện triệu chứng rõ rệt.

Quy trình xét nghiệm chỉ số CRP định lượng

 

Xét nghiệm chỉ số CRP định lượng được thực hiện qua các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị trước xét nghiệm

Trước khi thực hiện xét nghiệm, người bệnh thường không cần nhịn ăn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ có thể yêu cầu nhịn ăn từ 6 - 8 giờ để đảm bảo kết quả chính xác. Điều quan trọng là tuân thủ đầy đủ hướng dẫn của bác sĩ và thông báo về tình trạng sức khỏe hiện tại hoặc các loại thuốc đang sử dụng.

Bước 2: Lấy mẫu máu

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch, thường ở cánh tay. Quy trình này do kỹ thuật viên hoặc bác sĩ thực hiện, sử dụng kim tiêm vô trùng để đảm bảo an toàn. Sau khi lấy máu, vị trí chọc kim sẽ được băng lại để tránh nhiễm trùng hoặc bầm tím.

Bước 3: Phân tích mẫu

Mẫu máu sau khi lấy được chuyển đến phòng thí nghiệm để phân tích. Tại đây, các thiết bị chuyên dụng như máy sinh hóa, máy miễn dịch, thậm chí là máy huyết học sẽ đo nồng độ CRP trong máu. Bên cạnh máy xét nghiệm huyết học Z3 dùng để phân tích các tế bào màu, Đất Việt Medical trân trọng giới thiệu máy huyết học Z3-CRP với khả năng xét nghiệm đồng thời các chỉ số huyết học và chỉ số CRP trong cùng 1 thiết bị. .

Bước 4: Đánh giá kết quả

Kết quả xét nghiệm sẽ chỉ ra mức CRP, giúp bác sĩ đánh giá mức độ viêm nhiễm trong cơ thể với mức CRP tăng cao phản ánh tình trạng viêm nghiêm trọng hoặc nhiễm trùng nặng. Do kết quả xét nghiệm có liên quan trực tiếp đến sức khỏe, nên bạn hãy chọn xét nghiệm CRP tại cơ sở y tế uy tín để đảm bảo chất lượng và độ tin cậy của kết quả nhé!

Chỉ số CRP bao nhiêu là nguy hiểm?

 

Chỉ số CRP trong máu phản ánh mức độ viêm nhiễm trong cơ thể. Ở người khỏe mạnh không có viêm nhiễm, CRP thường ở mức dưới 0,5 mg/dL hoặc <5 mg/L. Khi vượt qua mức này, tùy vào mức độ tăng, CRP có thể cảnh báo những nguy cơ sức khỏe khác nhau:

• CRP từ 5 - 10 mg/L: Mức CRP tăng nhẹ, có thể xuất hiện ở các tình trạng viêm nhẹ hoặc trong giai đoạn phục hồi tổn thương mô. Tuy nhiên, mức tăng này không chỉ do viêm mà còn có thể liên quan đến các yếu tố như béo phì, lối sống ít vận động, hoặc hút thuốc lá.
• CRP >10 mg/L: Khi CRP vượt ngưỡng này, đây thường là dấu hiệu của tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng rõ rệt, chẳng hạn như nhiễm trùng đường hô hấp, tiêu hóa, hoặc các bệnh lý viêm mạn tính.
• CRP rất cao (lên đến hàng trăm mg/L): Trong những trường hợp nghiêm trọng như nhiễm trùng nặng, nhiễm trùng máu hoặc tổn thương mô lan rộng, CRP có thể tăng lên mức cực kỳ cao, thậm chí gấp 1000 lần mức bình thường.
• Cần lưu ý rằng, chỉ số CRP không cung cấp thông tin cụ thể về vị trí hoặc nguyên nhân gây viêm. Vì vậy, bác sĩ thường chỉ định thêm các xét nghiệm khác để có chẩn đoán chính xác và đưa ra phương án điều trị kịp thời.

Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm chỉ số CRP

 

Kết quả xét nghiệm CRP có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, cụ thể như sau:

• Các loại thuốc sử dụng: Một số loại thuốc có thể làm sai lệch kết quả xét nghiệm. Ví dụ, thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs), aspirin, corticosteroid, hoặc thuốc chẹn beta giao cảm có thể gây kết quả âm tính giả, làm giảm mức CRP thực tế. Ngược lại, thuốc ngừa thai uống và liệu pháp hormone thay thế có thể gây kết quả dương tính giả, làm tăng mức CRP mà thực tế cơ thể không hề có tình trạng viêm.
• Tình trạng sinh lý và sức khỏe: Những yếu tố như mang thai, béo phì, hoặc chỉ số khối cơ thể (BMI) cao thường làm tăng chỉ số CRP. Bên cạnh đó, hút thuốc, uống rượu bia, hoặc gắng sức thể lực quá mức cũng có thể làm tăng CRP một cách bất thường.
• Các thiết bị y tế và bệnh lý: Việc sử dụng dụng cụ ngừa thai trong tử cung hoặc tình trạng nhiễm trùng mạn tính như viêm khớp dạng thấp, viêm lợi, viêm phế quản cũng có thể làm mức CRP cao hơn bình thường.

Kết luận

Xét nghiệm chỉ số CRP định lượng là một phương pháp cần thiết để phát hiện sớm các tình trạng viêm và theo dõi sức khỏe tổng quát. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về chỉ số CRP định lượng trong máu là gì, bao gồm ý nghĩa, quy trình thực hiện cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm này. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên môn để được hỗ trợ. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết!