Chỉ số Cyfra 21-1 trong máu là gì? Bao nhiêu là nguy hiểm? Đây là những câu hỏi thường gặp khi xét nghiệm tầm soát ung thư ung thư phổi. Thực chất, cyfra 21-1 là một dấu ấn sinh học giúp đánh giá mức độ phát triển của khối u. Trong bài viết này, Đất Việt Medical sẽ chia sẻ thông tin về đối tượng thực hiện, ý nghĩa, cách đọc và quy trình xét nghiệm cyfra 21-1.

Chỉ số Cyfra 21-1 trong máu là gì?

Chỉ số Cyfra 21-1 trong máu là một dấu ấn sinh học được sử dụng trong xét nghiệm để hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi ung thư, đặc biệt là ung thư phổi không tế bào nhỏ. Đây là một phân đoạn của cytokeratin 19, một loại protein cấu trúc có mặt trong các tế bào biểu mô và được giải phóng vào máu khi tế bào ung thư phân hủy.

Xét nghiệm Cyfra 21-1 thường được chỉ định để đánh giá mức độ tiến triển của bệnh, theo dõi đáp ứng điều trị và phát hiện nguy cơ tái phát sau điều trị. Tuy nhiên, chỉ số này không phải lúc nào cũng cho kết quả chính xác tuyệt đối. Một số bệnh lý lành tính về phổi hoặc gan cũng có thể làm tăng nhẹ mức Cyfra 21-1. Vì vậy, bác sĩ thường kết hợp xét nghiệm này với các phương pháp chẩn đoán khác như chụp CT hoặc sinh thiết để có kết luận chính xác hơn.

Đọc thêm:

• Chỉ số triglyceride trong xét nghiệm máu là gì?
• Chỉ số k+ trong máu thấp và 5+ cách điều trị bệnh thiếu kali
• Chỉ số baso trong máu bằng 0 có nghĩa là gì? Cần làm gì?

Ai cần làm xét nghiệm chỉ số Cyfra 21-1

 

Xét nghiệm định lượng Cyfra 21-1 thường được chỉ định cho các nhóm đối tượng sau:

• Người có triệu chứng nghi ngờ ung thư phổi, như ho kéo dài, khó thở, đau ngực hoặc ho ra máu.
• Bệnh nhân có tổn thương bất thường ở phổi qua hình ảnh X-quang hoặc CT scan.
• Người có tiền sử bệnh phổi mạn tính như viêm phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hoặc xơ phổi.
• Bệnh nhân đang điều trị ung thư phổi không tế bào nhỏ, cần theo dõi tiến triển bệnh và hiệu quả điều trị.
• Người làm việc trong môi trường có nhiều hóa chất độc hại, khói bụi hoặc ô nhiễm không khí cao.
• Người hút thuốc lá, thuốc lào trong thời gian dài hoặc có tiền sử nghiện thuốc lá.
• Bệnh nhân đang theo dõi các loại ung thư khác như ung thư thực quản, ung thư vú, ung thư tụy, ung thư cổ tử cung hoặc ung thư bàng quang, cần sử dụng Cyfra 21-1 như một dấu ấn sinh học bổ sung để đánh giá bệnh.

Chỉ số Cyfra 21-1 tăng bao nhiêu là nguy hiểm?

 

Chỉ số Cyfra 21-1 trong máu bình thường ở người khỏe mạnh là dưới 3.3 ng/ml. Nếu chỉ số này vượt quá ngưỡng 3.5 ng/ml, người bệnh có nguy cơ mắc ung thư phổi không tế bào nhỏ có thể với độ nhạy 43% và độ đặc hiệu 89%.

Mức độ tăng cao của Cyfra 21-1 có thể liên quan đến giai đoạn và mức độ tiến triển của bệnh. Trong ung thư phổi giai đoạn muộn, chỉ số này có thể cao hơn nhiều, cho thấy mức độ xâm lấn mạnh hơn. Tuy nhiên, không phải cứ Cyfra 21-1 tăng là chắc chắn bị ung thư. Một số bệnh lý lành tính như viêm phổi, suy thận, hoặc các bệnh ung thư khác như ung thư đường tiêu hóa, ung thư cổ tử cung cũng có thể khiến chỉ số này tăng nhẹ.

Ý nghĩa chỉ số Cyfra 21-1 trong chẩn đoán bệnh ung thư phổi

 

Đối với ung thư phổi, cyfra 21-1 có ý nghĩa như sau:

1. Chẩn đoán ung thư phổi nguyên phát

Với giá trị cắt 3.5 ng/mL, Cyfra 21-1 có độ nhạy 43% và độ đặc hiệu 89% trong việc phát hiện ung thư phổi nguyên phát. Chỉ số này có xu hướng tăng theo mức độ tiến triển của bệnh và có thể được sử dụng để theo dõi sau điều trị.

2. Chẩn đoán ung thư phổi tế bào không nhỏ

Cyfra 21-1 có độ nhạy dao động từ 59% đến 78%, độ đặc hiệu đạt 94%. Nồng độ Cyfra 21-1 càng cao, mức độ xâm lấn và giai đoạn bệnh càng nghiêm trọng. Sự gia tăng mạnh mẽ của chỉ số này thường gắn liền với giai đoạn muộn của bệnh.

3. Chẩn đoán ung thư phổi tế bào nhỏ

Độ nhạy của Cyfra 21-1 trong ung thư phổi tế bào nhỏ là 19%, thấp hơn so với NSE với độ nhạy 54% (NSE cao hơn 25 ng/mL là nguy hiểm). Tuy nhiên, khi kết hợp cả hai dấu ấn, độ nhạy tăng lên 62%, giúp cải thiện khả năng chẩn đoán và theo dõi điều trị.

4. Chẩn đoán ung thư phổi tế bào vảy

Chỉ số Cyfra 21-1 có giá trị dương tính trong 84.6% trường hợp ung thư phổi tế bào vảy, cao hơn nhiều so với SCC và CEA. Điều này giúp Cyfra 21-1 trở thành dấu ấn quan trọng trong việc phân biệt ung thư phổi tế bào vảy với các loại ung thư phổi khác.

5. Chẩn đoán ung thư phổi biểu mô tuyến và tế bào lớn

Cyfra 21-1 có độ nhạy 74.3% đối với ung thư biểu mô tuyến và 75.3% đối với ung thư phổi tế bào lớn. Khi kết hợp với CEA, độ nhạy tăng thêm khoảng 10%, giúp cải thiện độ chính xác trong theo dõi bệnh nhân sau điều trị.

Chỉ số Cyfra 21-1 trong máu là gì với các bệnh khác?

 

Cyfra 21-1 không chỉ liên quan đến ung thư phổi mà còn có ý nghĩa trong chẩn đoán nhiều bệnh lý khác, như:

• Ung thư thực quản: Chỉ số Cyfra 21-1 có độ nhạy 36% và độ đặc hiệu trên 97%. Nếu chỉ số này tăng trở lại sau 3-4 tháng phẫu thuật, có thể là dấu hiệu bệnh tái phát.
• Ung thư vú: Ở giai đoạn IV, khoảng 83% bệnh nhân có mức Cyfra 21-1 tăng cao. Khi bệnh tái phát, tỷ lệ này có thể đạt 84.6%, cao hơn nhiều so với CA và CEA.
• Ung thư tụy: Khi kết hợp với CA 19-9, Cyfra 21-1 giúp nâng cao độ chính xác chẩn đoán lên 86.3%. Nếu chỉ xét nghiệm Cyfra 21-1, độ chính xác giảm còn 81.5%.
• Ung thư cổ tử cung: Chỉ số Cyfra 21-1 cao hơn đáng kể ở bệnh nhân ung thư cổ tử cung và ung thư nội mạc tử cung so với các bệnh lý tử cung lành tính.
• Ung thư bàng quang: Trong huyết thanh, Cyfra 21-1 có độ nhạy 42% và độ đặc hiệu 94%. Trong nước tiểu, chỉ số này có độ nhạy 82% và độ đặc hiệu 80%, giúp tăng độ chính xác chẩn đoán.
• Bệnh phổi lành tính: Ở bệnh nhân mắc lao phổi, viêm phổi, viêm phế quản, hen suyễn hoặc u phổi lành tính, Cyfra 21-1 thường dưới 3.3 ng/mL.
• Bệnh chậu hông lành tính: Người bị viêm nội mạc tử cung, u nang buồng trứng lành tính hoặc nhiễm trùng tiết niệu thường có mức Cyfra 21-1 dưới 3.1 ng/mL.
• Bệnh đường tiêu hóa lành tính: Viêm gan, viêm đường mật, viêm ruột, polyp đại tràng và viêm dạ dày thường không làm Cyfra 21-1 vượt quá 3.0 ng/mL.
• Bệnh suy thận: Ở bệnh nhân suy thận, chỉ số Cyfra 21-1 hiếm khi vượt quá 3.0 ng/mL, giúp phân biệt với các bệnh lý ác tính.

Quy trình xét nghiệm chỉ số Cyfra 21-1

 

Quy trình xét nghiệm chỉ số Cyfra 21-1 được thực hiện tương tự như các xét nghiệm máu thông thường. Bệnh nhân sẽ được chỉ định lấy mẫu máu tĩnh mạch để đo nồng độ Cyfra 21-1 trong huyết thanh hoặc huyết tương. Mẫu máu khoảng 2mL sẽ được thu vào ống không chứa chất chống đông hoặc các ống có chất chống đông như Li-Heparin, Na-Heparin, NH4-Heparin hoặc K3-EDTA. 

Sau khi lấy mẫu, máu sẽ được xử lý và phân tích bằng hệ thống máy miễn dịch tự động sử dụng công nghệ hóa phát quang (CLIA) hoặc điện hóa phát quang (ECLIA). Các phương pháp này hoạt động theo nguyên lý miễn dịch sandwich, giúp phát hiện và định lượng chính xác nồng độ Cyfra 21-1 trong máu. Kết quả xét nghiệm thường có trong vòng vài giờ hoặc một ngày, tùy thuộc vào quy trình xét nghiệm của từng phòng thí nghiệm. Nếu nồng độ Cyfra 21-1 tăng cao bất thường, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm khác để chẩn đoán bệnh chính xác hơn.

Trên đây, Đất Việt Medical đã cung cấp thông tin chi tiết về chủ đề”Chỉ số Cyfra 21-1 trong máu là gì?” và ý nghĩa của xét nghiệm này. Hy vọng bài viết giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò của Cyfra 21-1 trong chẩn đoán, điều trị ung thư phổi. Chúng tôi cam kết luôn đồng hành cùng các cơ sở y tế trên khắp Việt Nam, cung cấp máy xét nghiệm miễn dịch tự động Zybio EXI1800, giúp nâng cao độ chính xác, đẩy nhanh hiệu quả xét nghiệm và cải thiện chất lượng chẩn đoán cho bệnh nhân. Liên hệ ngay hotline 0901.333.689 để biết thêm chi tiết!