Chỉ số MCHC trong máu giảm là một dấu hiệu cảnh báo bất thường về nồng độ huyết sắc tố bên trong hồng cầu. Tình trạng này có thể liên quan đến nhiều bệnh lý huyết học, đặc biệt là thiếu máu. Hiểu rõ ý nghĩa và nguyên nhân của chỉ số MCHC trong máu giảm giúp người bệnh chủ động hơn trong việc thăm khám và điều trị, hạn chế biến chứng nguy hiểm. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ nguyên nhân và cách khắc phục trường hợp giảm chỉ số MCHC.

Đọc thêm:

• Chỉ số baso trong máu bằng 0 có nghĩa là gì? Cần làm gì?
• Chỉ số NEUT trong máu là gì? Có nguy hiểm không nếu tăng hoặc giảm?
• Chỉ số WBC trong máu là gì? WBC bao nhiêu là bình thường?

Chỉ số MCHC trong máu là gì?

MCHC (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration) là nồng độ huyết sắc tố trung bình có trong một thể tích hồng cầu nhất định. Huyết sắc tố (hemoglobin) là một loại protein giàu sắt, đóng vai trò vận chuyển oxy từ phổi đến các mô và đưa khí carbonic trở về phổi để thải ra ngoài. Chỉ số MCHC được xác định thông qua xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC), giúp bác sĩ đánh giá tình trạng và chất lượng hồng cầu, từ đó hỗ trợ chẩn đoán các bệnh lý về máu, đặc biệt là thiếu máu.

Ý nghĩa chỉ số MCHC trong máu giảm

Giá trị MCHC bình thường dao động từ 32 – 36 g/dL. Chỉ số MCHC trong máu thấp khi kết quả xét nghiệm cho thấy MCHC dưới 32 g/dL, thường gợi ý tình trạng thiếu máu nhược sắc hoặc hồng cầu nhỏ (hypochromic microcytic anemia).

Một số nguyên nhân phổ biến gây giảm MCHC gồm:

• Thiếu sắt: Do chế độ ăn không đủ sắt hoặc mất máu kéo dài.
• Rối loạn hấp thu sắt: Gặp trong bệnh Celiac, bệnh Crohn hoặc sau phẫu thuật cắt dạ dày.
• Mất máu mạn tính: Do kinh nguyệt kéo dài, loét dạ dày – tá tràng hoặc xuất huyết đường tiêu hóa.
• Tán huyết: Hồng cầu bị phá hủy sớm hơn bình thường.
• Nguyên nhân hiếm gặp: Một số loại ung thư gây xuất huyết, nhiễm ký sinh trùng đường ruột (giun móc), hoặc nhiễm độc chì.

Chỉ số MCHC trong máu thấp không thể tự xác định bằng triệu chứng lâm sàng mà cần thực hiện xét nghiệm tại cơ sở y tế. Việc phân tích chỉ số này thường được thực hiện bằng máy xét nghiệm huyết học, cho kết quả nhanh chóng và chính xác, giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán và phác đồ điều trị phù hợp.

Biểu hiện chỉ số MCHC trong máu giảm

Khi chỉ số MCHC giảm, cơ thể thường xuất hiện những dấu hiệu liên quan đến tình trạng thiếu máu do thiếu sắt. Các triệu chứng có thể tiến triển âm thầm và mức độ nặng nhẹ tùy thuộc vào nguyên nhân cũng như thời gian mắc bệnh. Một số biểu hiện thường gặp gồm:

• Mệt mỏi, suy nhược kéo dài: Cơ thể thiếu oxy dẫn đến giảm năng lượng và khó duy trì hoạt động thường ngày.
• Khó thở: Xuất hiện khi vận động nhẹ hoặc gắng sức, do khả năng vận chuyển oxy của hồng cầu suy giảm.
• Da xanh xao, niêm mạc nhợt: Biểu hiện rõ ở môi, lợi và kết mạc mắt.
• Dễ bầm tím: Do sự suy giảm sức bền thành mạch và rối loạn đông máu kèm theo.
• Chóng mặt, hoa mắt: Xảy ra khi não không được cung cấp đủ oxy.
• Yếu cơ, giảm sức bền: Khó duy trì vận động trong thời gian dài.

Ở giai đoạn chỉ số MCHC mới giảm nhẹ, người bệnh có thể chưa nhận thấy triệu chứng rõ rệt. Vì vậy, xét nghiệm định kỳ là biện pháp quan trọng để phát hiện sớm bất thường.

Biến chứng của chỉ số MCHC trong máu giảm

Chỉ số MCHC trong máu thấp kéo dài không được điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng. Một số biến chứng có thể gặp gồm:

• Giảm khả năng lao động và sinh hoạt: Thiếu năng lượng, giảm sức bền và hạn chế hoạt động thể chất.
• Thiếu oxy mô (thiếu máu nhược sắc nặng): Các cơ quan không nhận đủ oxy để duy trì chức năng.
• Tăng nhịp tim: Tim phải hoạt động nhiều hơn để bù đắp lượng oxy thiếu hụt.
• Rối loạn tri giác: Có thể xuất hiện lú lẫn, mất tập trung hoặc giảm trí nhớ.
• Khó thở nhanh và nông: Do nhu cầu oxy của cơ thể không được đáp ứng.
• Đổ mồ hôi nhiều kèm theo cảm giác mệt lả và yếu toàn thân.
• Nguy cơ đe dọa tính mạng: Trong trường hợp thiếu oxy nghiêm trọng, có thể xảy ra suy hô hấp hoặc suy đa cơ quan.

Cách khắc phục giảm chỉ số MCHC trong máu

Để khắc phục tình trạng chỉ số MCHC trong máu giảm, bác sĩ sẽ xác định nguyên nhân cụ thể và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Trong đa số trường hợp, nguyên nhân thường liên quan đến thiếu máu do thiếu sắt. Các biện pháp khắc phục có thể bao gồm:

• Tăng cường thực phẩm giàu sắt: Bổ sung thịt đỏ, gan, hải sản, các loại đậu, rau lá xanh đậm.
• Sử dụng viên bổ sung sắt theo chỉ định của bác sĩ, nhằm nhanh chóng cải thiện dự trữ sắt trong cơ thể.
• Bổ sung vitamin B6 giúp tăng khả năng hấp thu sắt và hỗ trợ quá trình tạo hồng cầu.
• Bổ sung chất xơ hợp lý hỗ trợ hệ tiêu hóa, cải thiện hấp thu vi chất.
• Hạn chế dùng quá nhiều canxi, tránh ảnh hưởng đến khả năng hấp thu sắt từ thức ăn và thuốc.

Phòng ngừa giảm chỉ số MCHC trong máu

Phòng ngừa giảm chỉ số MCHC trong máu chủ yếu dựa vào việc tránh thiếu máu do thiếu sắt và duy trì chế độ dinh dưỡng cân đối. Một số khuyến nghị bao gồm:

• Bổ sung đủ sắt và vitamin B6 trong chế độ ăn hằng ngày.
• Kết hợp thực phẩm giàu sắt với vitamin C (cam, ổi, cà chua) để tăng hấp thu.
• Sử dụng rau bina (cải bó xôi) trong chế độ ăn để giảm hàm lượng axit oxalic, giúp sắt dễ hấp thu hơn.
• Sử dụng nguồn protein động vật như thịt bò, thịt gà, cá và hải sản để cung cấp sắt heme dễ hấp thu.
• Ăn đa dạng các loại đậu, đỗ, đậu Hà Lan nhằm bổ sung sắt thực vật.
• Tăng cường thực phẩm giàu vitamin B6 như chuối, cá hồi, ức gà, khoai lang.

Bài viết trên đã giúp giải thích chi tiết về ý nghĩa, nguyên nhân, biểu hiện, biến chứng và cách khắc phục khi chỉ số MCHC trong máu giảm. Để chẩn đoán chính xác và theo dõi hiệu quả điều trị, người bệnh nên thực hiện xét nghiệm tại cơ sở y tế uy tín, sử dụng máy xét nghiệm huyết học hiện đại. Đất Việt Medical hiện cung cấp máy xét nghiệm huyết học Zybio chất lượng cao, cho kết quả nhanh chóng và chính xác, đáp ứng tiêu chuẩn phòng xét nghiệm chuyên nghiệp.