Tết Ông Công Ông Táo là một ngày vô cùng quan trọng trong phong tục và văn hóa truyền thống của người Việt. Lễ cúng tuy không cần thực hiện quá cầu kỳ, xa hoa, nhưng vẫn phải chu đáo, trang trọng, đặc biệt là thể hiện được sự thành kính của gia đình. Vậy cần chuẩn bị mâm cỗ cúng như thế nào cho hợp lý?

Cùng Đất Việt Medical tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây nhé!

Ngày Tết Ông Công Ông Táo là ngày bao nhiêu dương lịch năm 2024?

Lễ cúng Ông Công Ông Táo là lễ cúng quan trọng trước thềm dịp Tết Nguyên Đán. Theo truyền thống từ lâu đời, ngày Ông Công Ông Táo là ngày 23 tháng 12 âm lịch hằng năm. Khi ấy, người người nhà nhà sẽ tổ chức mâm cỗ cúng và cá chép cho Ông Công Ông Táo về chầu trời để tâu với Ngọc Hoàng những việc xảy ra trong năm qua của gia đình.

Năm 2024 năm nay, lễ Ông Công Ông Táo rơi vào đúng thứ Sáu, ngày 02/02/2024. Bạn có thể sắp xếp thời gian trước ngày này để chuẩn bị một mâm cúng chu đáo cho Ông Công Ông Táo về trời.

Ý nghĩa ngày Tết Ông Công Ông Táo

Ông Công Ông Táo trong tín ngưỡng truyền thống Việt Nam vốn có nguồn gốc từ ba vị thần của Đạo giáo Trung Hoa là: Thổ Địa, Thổ Công, Thổ Kỳ. Ba vị thần này đã được cha ông ta tiếp nhận và tôn thờ thành câu chuyện “hai ông một bà” (thần Bếp, thần Nhà và thần Đất). Trong dân gian, chúng ta vẫn quen gọi Ông Công Ông Táo bằng những cái tên khác như Ông Táo, Táo Quân.

Đúng vào ngày 23 tháng Chạp hằng năm, Táo Quân sẽ cưỡi cá chép lên chầu trời để báo cáo tất cả mọi việc đã xảy ra trong năm qua (những việc tốt và việc xấu) của gia chủ để trời phán xét công và tội của gia đình trong năm. Với mong muốn Ông Táo sẽ phù hộ cho gia đình vào dịp năm mới nhiều may mắn, ấm no, yên bình, mỗi gia đình thường tổ chức lễ theo đúng truyền thống với mâm cúng để thể hiện lòng thành của mình.

Mâm cúng Tết Ông Công Ông Táo đơn giản cần chuẩn bị những gì?

Mâm cúng truyền thống Táo Quân thường bao gồm hai phần: lễ vật và mâm cỗ cúng. Cụ thể, hai phần chuẩn bị bao gồm: 

Lễ vật:

Lễ vật heo truyền thống gồm có:

- Hia ông Táo

- Mũ ông Táo: mũ được chuẩn bị gồm có 3 chiếc, 1 chiếc đàn bà và 2 chiếc đàn ông. Mũ của Táo ông là loại mũ có cánh chuồn, mũ của Táo bà thì không có cánh chuồn. Các mũ thường được làm và trang trí sặc sỡ, óng ánh

- Quần áo giấy

- Cá chép: cá chép là phương tiện di chuyển của Ông Công Ông Táo, bạn có thể chuẩn bị cá chép sống hoặc cá giấy đều được

- Tiền vàng

Ở miền Bắc, người dân thường chuẩn bị cá chép vàng sống và để chúng bơi trong chậu nước. Sau khi hết lễ, người dân sẽ thả cá xuống sông hoặc ao hồ để hoàn thất lễ tiễn Táo Quân về trời. Đối với miền Nam, đồng bào miền Nam thường sử dụng cá chép giấy để cúng vào dịp lễ này. 

Bạn cần lưu ý rằng, màu sắc của áo, mũ và hia (hài) của Táo Quân thay đổi theo ngũ hành của năm:

• Năm hành kim: màu vàng
• Năm hành mộc: màu trắng
• Năm hành thủy: màu xanh
• Năm hành hỏa: màu đỏ
• Năm hành thổ: màu đen

Mâm cỗ cúng:

Mâm cỗ cúng Ông Công Ông Táo không cần phải quá cầu kỳ, long trọng, mà điều quan trọng là mâm cỗ thể hiện được tấm lòng của gia chủ và điều kiện gia đình. 

Về cơ bản, mâm cỗ cúng truyền thống bao gồm: 

• Gà trống luộc, trình bày chéo cánh và mỏ ngậm hoa (bạn cũng có thể thay bằng vịt quay hoặc thịt lợn luộc)
• 1 đĩa muối và 1 đĩa gạo
• Bát canh măng hoặc canh mọc
• Chả rán, giò hoặc thịt đông
• Xôi gấc
• Đĩa rau xào thập cẩm
• Chén rượu
• Hoa quả tươi
• Trà
• Trầu cau

Ngày nay, do nhiều nguyên nhân mà mâm cỗ cúng Táo Quân được tinh giản đi khá nhiều, nhiều gia đình không còn chuẩn bị toàn bộ những món không quá thiết yếu trong mâm cúng nữa. Tuy nhiên, dù bận đến mấy, nhiều gia đình vẫn cố gắng chuẩn bị được một mâm cỗ thể hiện được lòng thành của mình. 

Bên cạnh đó, mâm cúng cũng thay đổi tùy theo khẩu vị và thói quen ăn uống chay hay mặn và ẩm thực vùng miền.

Về thứ tự cúng, bạn cần cúng ông Táo theo trình tự sau đây:

- Chuẩn bị lễ vật và mâm cỗ cúng

- Thực hiện lễ cúng: thắp nhang, đọc văn khấn

- Sau lễ, để hương tàn và thắp lại 1 tuần hương nữa rồi mới được hạ lễ

- Thả cá chép đưa ông Táo về trời tại ao, hồ,...

Những lưu ý khi chuẩn bị mâm cỗ cúng Tết Ông Công Ông Táo 2024

Khi thực hiện lễ cúng Ông Công Ông Táo về trời, bạn nên lưu ý những điều sau để tỏ rõ lòng thành của mình:

• Thả cá ở những nơi nước trong, sạch sẽ, thả từ từ, tuyệt đối không thả cá nilon
• Đốt tiền vàng chứ không đốt tiền âm phủ (vì Táo Quân là thần tiên)
• Mâm cúng nên chuẩn bị phù hợp với hoàn cảnh gia đình, không bắt buộc phải “mâm cao cỗ đầy”
• Không lạm dụng đốt quá nhiều vàng mã, gây tốn kém và ô nhiễm môi trường

Trên đây, Đất Việt Medical đã chia sẻ với bạn những thông tin về ngày Ông Công Ông Táo năm 2024. Hy vọng với những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ, bạn sẽ có thể chuẩn bị mâm cỗ cúng tươm tất, hợp lý nhất cho gia đình trong dịp lễ sắp tới nhé!