Máy xét nghiệm máu lắng là thiết bị hiện đại giúp đo tốc độ lắng của hồng cầu trong máu (ESR), mang lại độ chính xác cao và hiệu quả vượt trội so với phương pháp thủ công. Bài viết này của Đất Việt Medical sẽ cung cấp thông tin chi tiết về khái niệm, nguyên lý và các trường hợp cần sử dụng thiết bị này, giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của máy đo tốc độ máu lắng.

Máy máu lắng là gì?

Máy phân tích máu lắng là thiết bị y tế dùng để đo tốc độ lắng của hồng cầu trong máu, còn gọi là xét nghiệm Erythrocyte Sedimentation Rate (ESR). Kết quả từ thiết bị này giúp đánh giá tình trạng viêm nhiễm hoặc tổn thương mô trong cơ thể.

Trước đây, phương pháp thủ công thường được sử dụng, đặc biệt trong các phòng xét nghiệm nhỏ. Cụ thể, mẫu máu chống đông được đặt vào ống thẳng đứng, sử dụng kỹ thuật Westergren. Sau một giờ, chiều cao của cột huyết tương không còn hồng cầu được đo bằng đơn vị mm. Tuy nhiên, sự ra đời của máy máu lắng đã cải thiện đáng kể độ chính xác và tiết kiệm thời gian, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao trong y học hiện đại.

Tham khảo:

• Bác sĩ hướng dẫn đọc kết quả xét nghiệm máu bằng máy đếm laser
• Chỉ số triglyceride trong xét nghiệm máu là gì?
• Xét nghiệm Hemoglobin là gì?

Nguyên lý máy xét nghiệm máu lắng

 

Máy đo tốc độ máu lắng hoạt động dựa trên nguyên lý đo tốc độ lắng của hồng cầu trong một dung dịch chống đông. Mẫu máu được pha loãng với Natricitrat 3,8% theo tỷ lệ 4:1 trước khi được hút vào mao quản có kích thước và đường kính chuẩn.

Mao quản này được đặt ở tư thế thẳng đứng trong một thời gian cố định. Khi hồng cầu lắng xuống đáy, phần huyết tương phía trên được tách biệt. Kết quả cuối cùng là chiều cao của cột huyết tương, biểu thị tốc độ lắng của hồng cầu. Phương pháp này không chỉ đảm bảo độ chính xác cao mà còn giảm thiểu sai số do yếu tố con người so với kỹ thuật thủ công.

Khi nào cần sử dụng máy xét nghiệm máu lắng

Xét nghiệm máu lắng được chỉ định trong các trường hợp cần kiểm tra các bệnh lý liên quan đến viêm hoặc tổn thương mô. Bệnh nhân được chỉ định thực hiện xét nghiệm nếu xuất hiện các triệu chứng sau:

• Đau khớp hoặc cứng khớp kéo dài.
• Nhức đầu, đặc biệt kèm đau ở vai.
• Giảm cân không rõ nguyên nhân.
• Đau vùng vai, cổ và hông.
• Triệu chứng đường tiêu hóa: Tiêu chảy, sốt, máu trong phân hoặc đau bụng bất thường.

Quy trình vận hành máy xét nghiệm máu lắng

Việc vận hành máy máu lắng đòi hỏi sự chính xác và tuân thủ nghiêm ngặt các bước chuẩn bị, thực hiện và kiểm tra để đảm bảo kết quả xét nghiệm đạt độ tin cậy cao nhất. 

Máy đo tốc độ máu lắng hỗ trợ hiệu quả trong việc đánh giá các bệnh lý liên quan đến viêm nhiễm, ung thư, và các rối loạn tự miễn. Quy trình vận hành máy máu lắng bao gồm các giai đoạn: chuẩn bị, tiến hành xét nghiệm và phân tích kết quả.

1. Giai đoạn chuẩn bị

Quá trình chuẩn bị đóng vai trò nền tảng, giúp đảm bảo sự chính xác trong từng bước xét nghiệm. Người thực hiện cần đảm bảo đầy đủ trang thiết bị, dụng cụ và thông tin cần thiết. Các hạng mục chuẩn bị bao gồm:

• Người thực hiện: Bác sĩ hoặc kỹ thuật viên thuộc khoa Huyết học – Truyền máu. Người thực hiện cần có kinh nghiệm chuyên môn và được đào tạo bài bản về vận hành thiết bị xét nghiệm.
• Bệnh phẩm: Lấy 2ml máu tĩnh mạch, máu cần chống đông bằng EDTA. Nên lấy máu khi người bệnh đang đói để hạn chế ảnh hưởng từ các yếu tố bên ngoài đến kết quả xét nghiệm.
• Trang thiết bị và vật dụng: Máy đo tốc độ máu lắng (ví dụ: máy Mixrate, ESR 3000, MICROsed); ống nghiệm máu lắng, giá đựng ống nghiệm, pipet dung tích 1000ml cùng đầu côn; ống máu có chứa chất chống đông theo tiêu chuẩn.
• Phiếu xét nghiệm: Phiếu chỉ định cần ghi đầy đủ thông tin người bệnh, bao gồm: họ tên, tuổi, khoa phòng, chẩn đoán, và mã số bệnh nhân. Phiếu này giúp đảm bảo việc quản lý mẫu bệnh phẩm đúng bệnh nhân, tránh nhầm lẫn trong quá trình thực hiện xét nghiệm.

2. Giai đoạn tiến hành

 

Khi các khâu chuẩn bị hoàn tất, kỹ thuật viên sẽ bắt đầu vận hành máy xét nghiệm máu lắng theo trình tự dưới đây:

a) Bật máy

Kỹ thuật viên bật công tắc khởi động máy, đợi máy kiểm tra hệ thống. Sau đó, quan sát màn hình hiển thị, chỉ tiến hành xét nghiệm khi máy báo "CHECK OK".

b) Kiểm tra nội kiểm

Kỹ thuật viên kiểm tra tình trạng hoạt động của máy trước khi đưa bệnh phẩm vào. Đồng thời, xác nhận các thông số thiết lập đã phù hợp với quy chuẩn của phòng xét nghiệm.

c) Tiến hành xét nghiệm

Quá trình phân tích mẫu bệnh phẩm được tiến hành như sau:

• Bước 1: Kiểm tra thông tin trên ống bệnh phẩm, đối chiếu với phiếu xét nghiệm để đảm bảo không nhầm lẫn.
• Bước 2: Ghi rõ tên bệnh nhân hoặc mã số trên ống máu lắng.
• Bước 3: Dùng pipet lấy mẫu máu đến đúng vạch quy định trong ống nghiệm máu lắng.
• Bước 4: Lắc đều mẫu máu bằng tay hoặc máy lắc tự động để tránh hiện tượng máu đông tụ.
• Bước 5: Đặt ống nghiệm vào vị trí quy định trên máy đo tốc độ máu lắng.
• Bước 6: Bật máy và chờ kết quả hiển thị trên màn hình sau 15 phút.

Về giai đoạn phân tích kết quả, xin mời bạn theo dõi phần nội dung dưới đây. 

Cách đọc kết quả máy xét nghiệm máu lắng 2025

 

Theo tài liệu của Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh, giá trị bình thường của tốc độ máu lắng được quy định như sau:

• Nam: 0-15 mm/giờ 
• Nữ: 0-20 mm/giờ

Khi kết quả nằm ngoài khoảng bình thường, đây có thể là dấu hiệu của các bệnh lý:

• Tăng tốc độ máu lắng: Viêm nhiễm cấp tính hoặc mạn tính; nhồi máu cơ tim, viêm ruột thừa, viêm phổi, viêm xương, áp xe, viêm đại tràng; ung thư, đặc biệt là các loại ung thư di căn.
• Giảm tốc độ máu lắng: Bệnh suy tim xung huyết, bệnh đa hồng cầu nguyên phát, thiếu máu hồng cầu hình liềm.

Lưu ý khi vận hành máy đo tốc độ máu lắng an toàn, hiệu quả

Để đảm bảo an toàn và kết quả xét nghiệm chính xác, kỹ thuật viên cần lưu ý một số điểm trong quá trình vận hành máy:

• Thời gian xử lý mẫu máu: Máu cần được xét nghiệm ngay sau khi lấy để tránh ảnh hưởng đến độ chính xác.
• Chất lượng mẫu máu: Không sử dụng mẫu máu có quá nhiều chất chống đông, bị đông hoặc từ bệnh nhân đang thiếu máu nghiêm trọng.
• Lắc đều mẫu máu: Đảm bảo máu được lắc đều trước khi đưa vào máy để tránh hiện tượng máu đông tụ làm sai lệch kết quả.
• Quản lý thông tin: Kiểm tra kỹ phiếu xét nghiệm và thông tin trên ống mẫu để đảm bảo không có sự nhầm lẫn trong quá trình phân tích.

Kết luận

Trên đây là quy trình vận hành máy xét nghiệm máu lắng chi tiết dựa trên chia sẻ của kỹ thuật viên chuyên môn, từ bước chuẩn bị đến cách đọc kết quả và các lưu ý khi sử dụng. Hy vọng bài viết đã cung cấp thông tin hữu ích, giúp bạn hiểu rõ hơn về cách vận hành thiết bị này một cách chính xác và an toàn. Nếu có nhu cầu tìm hiểu hoặc trang bị các dòng máy xét nghiệm hiện đại, hãy liên hệ ngay với Đất Việt Medical để được tư vấn chi tiết nhé!